Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaLekan-Mrzewka
przebywającawWołogdziewspominamiejscastacjonowaniawojskwRo-
sji-Wiatkę,Samarę,orenburg,snującjednocześniesmutnąrefleksję:
nTerazjestemtu,ajutromogębyćuciebiewPitrze,pojutrzeuciociFeli
wWilnie,alboudziaduniawWarszawie”20.Powyższestwierdzenieutrwala
obrazwojnyjakoprzymusowejmigracji;narzucającasięwodbiorzeli-
czebnośćnazwgeograficznychsłużybyćmożepodkreśleniuglobalnego
charakterukonfliktu,któryzkażdymlistemdokumentujeswójmiędzyna-
rodowyzasięg.Pomiędzywymienionymitoponimamiwobuszeregachjak
refrenpowracaWarszawa21-duchowastolicaPolski,Polski,któranpręży
sięwkonwulsji[ł],zdławionaprzezniedolępokrajanegoswegociała”22.
EksponowanieWarszawymożebyćpoprostuświadectwemszczególnego
przywiązaniaautoradomiejscaurodzeniaiprzedwojennychkontaktów
literackich.Tęsupozycjęzweryfikowaćpowinnakwerendaarchiwalnadoty-
czącaautoraWiosny.PrzywoływanieWarszawymożebyćteżupominaniem
sięomiejsceniepodległejPolskinakreślonejndłoniąwojny”mapieEuropy.
5.Chronologia
Powrócićnależyjeszczedozapowiedzianejkwestiiewidentnegobrakuja-
kichkolwieksygnałówtemporalnychwmiejscu,gdziezwyczajowowliście
umieszczasiędatę.Tenautorskizabiegsygnalizujekoniecznośćzwrócenia
uwaginapojawiającesięwtokukorespondencjisymptomyupływającego
czasu.Jaksięokazuje,ramachronologiiobejmujemomentogłoszenia
wojny,reakcjenaodezwęWielkiegoKsięciaMikołajaMikołajewiczado
Polakówz14sierpnia1914r.,powołaniebiskupaEdwardaLikowskiegona
stolicęarcybiskupiąwPoznaniuiGnieźnie,ażpogrudzieńroku1914.Au-
gustynowiczobejmujezatemrefleksjąpierwszyetaphistoriiwojennej.Nie
przedstawiłtuanimomentówskrajnegozmęczenianzawieruchą”,aniteż
reakcjinacorazbliższąniepodległośćPolski.Jegogłosontychczasach”nie
przekształciłsięaniwelegię,aniwpieśńtryumfalną.Pozostałwpewnym
sensiewielogłosowymprzedśpiewem.
20
Tamże,s.219.
21
WjednymzlistówpisanychprzeznadawcęzGdańskaczytamy:nIniechnaprawdę
choćbyteraz,właśnieteraz,bezwzględunawszystkieprzejściaikatastrofy,moralnie
będzieznami,teżwięcejniżkiedykolwiek,sercePolski,Mazowsze,isercesercapolskiego-
Warszawa”(tamże,s.130).
22
Tamże,s.60.
22
