Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RyszardPrzybylskiwBaśnizimowej,swoimesejuostarości,pisałbez
ogródek:"StaremuCzłowiekowiniemożnaprawićHeideggerowskichmądro-
ści,żejestbytem-ku-śmierci,bosięroześmieje”
11
.Zmagającsięzwłasnym
przemijaniem,badaczmówitakżewimieniuwszystkichstarców–mówiąc
przedewszystkimosobie:"StaryCzłowiek,nawetjeślijestnadalradosny
itwórczy,naprawdęjużumarł.Żyjewziemiiżywisięziemią”
12
.
Podobniezmieniasięoglądwłasnejcielesności.Istniejąceodzaraniadzie-
jówludzkiejmyślisporynatematrozdzielnościciałaiduszy,materiiiducha,
funkcjonująceodwieków,astereotypowoujmowaneprzeświadczeniaouwię-
zieniuduchamateriiczyoniezbywalnejwładzyniematerialnejświadomości
nadułomnącielesnością,zregułyzostająunieważnioneprzezdoświadczenie.
Tegorodzajudywagacjestająsiębowiemzbioremzbędnychroztrząsań,niepo-
trzebnymdzieleniemwłosanaczworo,kiedyciałosięstarzejeiprzestajebyć
posłuszne,sprawne,aktywne,kiedynieszczęśliwyduchodczuwaswojeuwię-
zieniewokrutnej,boskazującejnarozpadmaterii.
Powszechneipowszechnieopisywanedoznanieobcości,dziwności,nie-
chęci,anawetwstrętuwobecwłasnegociała,zdajesięczynnikiemniezwykle
ważnym,częstodominującymwkreowaniuobrazustarościiprzemijania,
anawetdeterminującympodmiotoweautorefleksje.Wzmaganiusięzpodle-
gającąciągłejdegradacjimateriąciaławytwarzasiębardziejwyrazista,peł-
niejszaistabilnawizjapodmiotu.EmilCioranpisał:"[…]ciałoniejestani
dziwne,animroczne,lecztylkozniszczalne–ażdonieprzyzwoitości,ażdo
szaleństwa.Jestnietylkosiedliskiemchorób,leczsamąchorobą,nieuleczalną
nicością,fikcją,cowyrodziłasięwkatastrofę”
13
.Filozoficzneoczekiwaniena
starośćjakospodziewanywzrostwolnościiumiejętnościpojmowaniajest
możliwe–wwersjiCiorana–właśniepouprzednimuznaniumarnościciała
iswoistymoddzieleniuświadomościodnieszczęśćfundowanychprzeznara-
żonąnarozpadizepsuciecielesność.Jestteżgestemświadomejalienacjize
sferypotocznychsądówoprzemijaniu.IreneuszKaniapodkreślał:"Cioran
akceptowałwłasną(itylkowłasną,cudzamierziłago)starość.Wepoce,która
dlamłodościżywikultgraniczącyzdemencją,równieżtaakceptacjajestczymś
niebywalestaroświeckim”
14
.
Współczesnakultura,wswejwersjipopularnejimasowej,jestpogonią
zamłodościąorazniemalrównoznacznymzniąszczęściem.Prawiekażdy
zuczestnikówwyścigu–któryjestprzedewszystkimniezawszeuświadamia-
nąucieczką–mógłbyzakrzyknąćjakniegdyśNietzsche:"[…]topewnejednak,
___
___
___
___
___
___
11
RyszardPrzybylski,Baśńzimowa.Esejostarości.Warszawa1998,s.125.
12
Ibidem.
13
EmilCioran,Złydemiurg.Tłum.IreneuszKania.Kraków1995,s.30–31.
14
Ibidem,s.132.
11
