Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
2.Ziemia
α
R
α
R
A
B
H
Narysunku2.15przedstawiono
fragmentkulistegoglobuZiemi,miej-
scaobserwacjiAiBorazprostełączące
oczykażdegozobserwatorówztym
punktemhoryzontu,wktórymdotyka
gotarczaSłońca.Zrysunkutegowy-
nika,żeimwyżejznajdujesięobser-
watorB,tymwiększączęśćprzestrzeni
otaczającejZiemięwidzi(Ziemiazasła-
niamucorazmniejszączęśćotoczenia).
Rys.2.15.|Płaszczyznętegorysunkuwyznaczająmiejsca
Możnabyteżpowiedzieć,żeobserwa-
obserwacjiA,BorazpołożonedalekopozarysunkiemSłoń-
celubKsiężyc.Żółteliniełącząoczyobserwatorówztym
torzlokalizowanywyżejzaglądapod
punktemhoryzontu,wktórymstykasięznimtarczaSłońca
horyzontobserwatoraznajdującegosię
niżej.Narysunku2.15zobrazowano
sytuacjęszczególną,gdywysokośćoczuobserwatoraH
Aponadlustremwodylub
wielkimpłaskimipoziomymobszaremjestnatylemaławporównaniuzwysokoś-
ciądrugiegoobserwatoraH
B,żeuprawnionejestjejpominięcie–czyliprzyjęcie,iż
H
Ad0,
H
B±H
A+HdHi
WtakimprzypadkudowyznaczeniapromieniaZiemiRwystarczyznajomość
kątaαorazwysokościH.ZtrójkątaCBO,wktórympunktOjestśrodkiemZiemi,
wynikabowiemzwiązek
cos
D
1
R
R
+
H
azniegosatysfakcjonującanaszależnośćumożliwiającaobliczeniepromieniakuli:
R
.H
1
−
cos
cos
D
D
(2.1)
Zrysunku2.15wynika,żeαjestkątemmiędzypółprostymipoprowadzonymiod
oczukażdegoobserwatoradotychmiejschoryzontu,wktórychwidaćtarczęSłoń-
ca.Zpunktuwidzeniaobserwatorówwartośćtegokątajestrównaróżnicykątowej
odległościodhoryzontu,dowolnego(wcześniejustalonego)punktutarczySłońca
wtejsamejchwili.Sposóbokreśleniawartościtegokątazostanieopisanydalej.
Terazzastanówmysięnadrozwiązaniemprzypadkubardziejzwiązanegozna-
szymżyciem,gdynieuzasadnionejestprzyjmowanieH
A≠0.Sytuacjętakąmamy
narysunku2.16.ZtrójkątówAC
AOorazBC
BO(OoznaczaśrodekZiemi)wynikają
następującezwiązki:
cos
D
A
.
R
+
R
H
A
cos
D
B
.
R
+
R
H
B
(2.2)
