Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wieczoremluboporanku
25
WystępującewnichwartościH
AiH
Bnależytraktowaćjakoznane.Kątyα
B,α
Asą
wprawdzienieznane,alezobserwacjimożemywyznaczyćichróżnicęα.α
B–α
A.
Jeśliwięcwzależnościach(2.2)podα
Bpodstawimyα+α
Aiskorzystamyztożsamości
trygonometrycznych,tootrzymamynastępującerównanie
R
+
R
H
B
-
R
R
cos
+
H
D
A
+
sin
D
R
2
+
RH
H
A
A
+
H
A
2
1
0
(2.3)
wktórymjedynąniewiadomąjestpromieńkuliR.Najprostszymsposobemwy-
znaczeniawartościRnajlepiejspełniającejtorównanie,dlazadanychwartościα,
H
A,H
B,jestskorzystaniezkalkulatoralubkomputera.Różnicamiędzywartościa-
miRobliczanymizzależności(2.1)i(2.3)dlawartościH
Bzawartychwprzedziale
20–30mstajesięistotnajużwtedy,gdywartośćH
Azbliżasiędo1m.Wynika
stądwniosek,żewskazanejestkorzystaniezzależności(2.3).
JakwyznaczyćwartościH
A,H
B,α?
Jeśliobserwacjabędziewykonywana
nalądzie,horyzont,pozaktórymkryje
sięSłońce,będziebardzoodległy,teren
zaśotaczającymiejsceobserwacjibę-
dziewmiarępłaskiipoziomy,towów-
α
C
B
α
α=α
R
C
A
α
α
B–α
A
B
R
A
A
B
H
A
H
B
czaszaH
Anależypodstawićodległość
głowyobserwatoraodpoziomugruntu.
Jeślihoryzontem,pozaktórymschowa
siętarczaSłońca,będziepowierzchnia
wody,tozaH
Anależypodstawićodle-
głośćgłowyobserwatoraodpoziomu
Rys.2.16.|Geometriaproblemuwprzypadku,gdyH
A≠0
wody.AbyokreślićwysokośćH
B,ko-
niecznebędziezmierzenielubobliczenieróżnicywysokościmiędzyobuobserwato-
ramiidodaniejejdowartościH
A.
Komentarzawymagajeszczemetodaokreślaniawartościkątaα.Abygowy-
znaczyć,możnasięposłużyćdowolnymobiektemastronomicznym,naprzykład
Słońcem.Zdefinicjikątaαwynika,żechcącgowyznaczyć,obserwatorzypowinni
wtymsamymmomencieocenićkątowąwysokośćponadhoryzontemwcześniej
ustalonegopunktutarczySłońca.Scenariuszpomiarumożebyćnaprzykładtaki:
wchwiligdyobserwatorznajdującysięniżejtracizoczuostatniefragmentytarczy
słonecznej,obserwatorznajdującysięwysokopowinienocenić,choćbyNnaoko”,
stosunektejczęściśrednicytarczySłońca,którajestwidocznaponadhoryzontem,
dośrednicycałejtarczy.Niechxoznaczawielkośćtegostosunku.Znajomośćkąto-
wejśrednicytarczySłońca(wynoszącej0,50)iwartościxpozwalaokreślićwartość
kątaα:α.x·0,50(rys.2.17).Kątαmożnarównieżwyznaczyć,używającdo-
kładniezsynchronizowanychzegarków(rys.2.18).Wtymprzypadkuniebędzie
