Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pozostałezałożeniametodologiczne,źródłaorazdotychczasowystanbadań
29
dożyciaitwórczościHruszewskiegoznajdującychsięwzamkniętycharchi-
wachZwiązkuSowieckiego.Wbardzoniewielkimzakresieporuszaonawą-
tekstosunkówHruszewskiegodoPolaków,choćwzakończeniuautorniejako
mimochodemzauważa,żepostawaukraińskiegobadaczawobecPolakówby-
łaopartanastereotypachipolityczniebłędna51.Drugabiografia,jużpoukra-
ińsku,zostaławydanaw2005r.przezdwóchbadaczyukraińskich:Ihora
WerbęiJurijaSzapowała,imaformępopularnonaukową.Wielokrotniepo-
sługujesięstereotypamiiuprzedzeniami,wyrosłyminagrunciemyśleniaka-
tegoriaminacjonalistycznymi,zwłaszczajeślichodziostosunekdoPolaków52.
IstniejeteżwydanawOpolu,alepoukraińsku,biografiaukraińskiego,histo-
rykaautorstwaWitalijaiWiktoriiTelwakóworazRomanaNowackiego.Mało
krytyczniewychwalaonaDunikatowąpostaćeuropejskiejkultury”53iprzy
tymzostałanapisanasuchym,miejscamiwręczDencyklopedycznym”stylem.
Rozszerzonawersjarozdziałówsięgających1914r.ukazałasięjakoodrębna
pozycja54.Wartościowąpracępoświęconąostatniemudziesięcioleciużycia
uczonegowydałRusłanPyrih.Ponadtowmniejszymczywiększymstopniu
elementybiografiiHruszewskiegozawierająinnejegoprace,atakżeksiążki
LubomyraWynara,SerhijaPłochija,OksanyJurkowejczyJurijaSzapowała.
TematstosunkuHruszewskiegodoPolskiprzezżyjącychpowojniebada-
czypolskichbyłpodnoszonyrzadko,oczywiściezwyjątkiemwcalelicznych
ocenwyrażanychzażyciasamegohistoryka-zuwaginarangętejpostacijest
tooczywistalukabadawcza,dostrzeganazresztąnietylkoprzezpiszącegote
51Hrushevskywasneitheranarrownationalistnorademagogue.Hewas,rather,ahumanistand
abelieverintheuniversalprogressofallmankind.TheespousalofsuchloftyidealsdidnotmeanthatHru-
shevskywasentirelywithoutpersonalprejudicicesorpoliticalfaults.(…)hiscriticismofthePoleswasstrik-
inglyinflexible,concentratingsolelyonthegentrytraditionsofPolishcultureandignoringthecompromises
occasionallypromotedbymoremoderatePolishsocialistsordemocratswithwhomheshouldhavebeenable
tocooperate,ThomasM.Prymak,MykhailoHrushevsky:ThePoliticsofNationalCulture,Toronto-
-Bufallo-London1987,s.266.
52PrzytaczaminextensopróbkistyluIhoraWerby,gdymowaostosunkachpolsko-ruskich
wGalicjiiroli,którąodgrywałHruszewskiwichrozwoju.Hałyćkyjkraj,deplanuwawpraciuwaty
MychajłoSerhijowycz,perebuwawukolonialnijzależnostiwidAwstro-Uhorszczyny,ipolśkeponewołennia
dawałosiawznaky,nyszczenniaukrajinśkojioswityinaukynabrałoneczuwanohorozmachu,IhorWerba,
JurijSzapował,MychajoHruszewśkyj,Kyjiw2005,s.46.Skorystawszys’hryzotojuwNTSz,wuniwer-
sytetiaktywizuwałysiaszowinistycznonałasztowanipolaky.Dekanhistoryko-filolohicznohofakultetu
TwardowśkyjzaboronywMychajłuSerhijowyczurozmowlatynazasidanniachwczenojiradyfakultetuukra-
jinśkojumowoju,tamże,s93;NTSzdoPerszojiswitowojiwijnypidkerywnictwomM.Hruszewśkoho
stałoważływymczynnykomnacjonalnohorozwytkunetilkyuHałyczyni,ajwsijUkrajinipidwładojuRo-
manowych.Icewsewidbuwałosianezważajuczynaszałenyjopirpolśkychszowinistówdijamukrajinciw
unapriamkudosamoutwerdżenniaukoronnomukraji,tamże,s.121.
53RomanNowacki,WiktoriaTelwak,WitalijTelwak,MychajłoHruszewśkyj(1866-1934),
Opole2007,s.7.
54Zob.RomanNowacki,WiktoriaTelwak,MychajłoHruszewśkyjnatlidoby.Perszaczasztyna,
Drohobycz-Opole2008.
