Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pozostałezałożeniametodologiczne,źródłaorazdotychczasowystanbadań
31
sięontąkwestiąwkilkuswychartykułachorazksiążkach,jednakżeone
wszystkie,choćwartościowe,toopierająsięnatymsamymmateriale,który-
jaksięokazałowtrakciekwerendnadmojąwłasnąpracą-niewyczerpywał
tematu,dlategoteżsamstarałemsięgomocnoposzerzyć.Ponadtoukraiński
badaczkilkakrotnieprzypisywałdopolskiejhistoriografiirecenzjepisane
wistocierzeczyprzezUkraińcowbądźRusinów-moskalofili,zwiedzonynaj-
prawdopodobniejichpolskobrzmiącymibądźspolonizowanymiimionami
inazwiskami.
AnalizyrelacjiHruszewskiegozpolskąhistoriografiądopewnegostopnia
podjąłsięteżSerhijPłochij,ukraińskihistorykpracującywStanachZjedno-
czonych,obecnieprofesorhistoriiUkrainynaUniwersytecieHarvarda,wswej
znakomitejpracy:UnmakingImperialRussia:MykhailoHrushevskyandtheWriting
ofUkrainianHistory.Obszerna,alezarazemprzystępnienapisanaksiążkaana-
lizujepoglądyhistoryczneHruszewskiego,zwłaszczato,jakkonstruowałon
narodowy,ukraińskiparadygmatdziejów,izestawiajezówczesnąhistorio-
grafią,głównierosyjską,potobywykazaćrolęhistorykajakodziałaczaszerzą-
cegoukraińskąświadomośćnarodową.Płochijwnajwiększymrównieżstopniu
starałsięwyjaśnićprzyczynyniechęciHruszewskiegodoPolaków.Uzasadniał
tolewicowymświatopoglądemhistoryka(Dwalkęukraińskiegonaroduprze-
ciwkopolskiemuuciskowipostrzegałjakowalkęukraińskiegoluduprzeciwko
uciskowispołecznemuzestronypolskichelit”58),napiętąatmosferąstosun-
kówpolsko-ukraińskichwGalicji59,postawąPolakówwobecukraińskiegoru-
chunarodowego(DpolskieelitywhabsburskiejGalicjirobiływszystko,co
mogły,bypowstrzymaćrozwójukraińskiegoprojektunarodowego”60),prze-
konaniemHruszewskiego,żePolacytraktująRusinów-podobniejakRosja-
nie-jakosurowiecdostworzenianowoczesnegonarodu61orazwreszcie
wpływemukraińskiejtradycjihistoriograficznejiDsponsorowanąprzezRosję
kampaniąideologicznąprzeciwkopolskimroszczeniomdoprawobrzeżnej
Ukrainy”62.DopracPłochijaiTelwakabędęsięjeszczeodnosiłwpartiach
rozprawypoświęconychanaliziepoglądówHruszewskiegojakohistoryka.
Wspomnianaliteraturaprzypisaniuniniejszejpracyokazałasiępomocna
wstopniudośćmocnoograniczonym.Rozdziałyzawierającerekonstrukcję
ikrytykępoglądówpolitycznychihistorycznychukraińskiegouczonego
wodniesieniudoPolskiiPolakówopierająsięprzedewszystkimnamojej
58SerhiiPlokhy,UnmakingImperialRussia:MykhailoHrushevskyandtheWritingofUkrainian
History,Toronto-Buffallo-London2005,s.42.
59Tamże,s.190
60Tamże,s.186.
61DHrushevskystronglybelievedthatthePolishnation-buildingstrategyresembledthe
GreatRussianone,foritalsodependedonrestrictingUkrainianculturetoaprenationallevelof
developmentandstrovetoexploittheUkrajinianenthnosasrawmaterialfortheconstruction
ofPolishnationalculture”,tamże,s.89.
62Tamże,s.189.
