Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.2.Konstrukcjanadużyciaprawprocesowych...
onakonstytucyjniewyrażonązasadąprawidłowegoprocesusądowego
(dueprocessoflaw)151.WNiemczech,Japonii,HiszpaniiiAmeryce
Łacińskiejakcentujesięnatomiastistnienieobowiązkuuczciwegoilo-
jalnegodziałania152.Drugiepodejściepomijaaspektindywidualnych
uprawnieńmogącychbyćprzedmiotemnadużyciaidlategowymagają-
cychokreśleniagranic(choćitupodejmowanepróbyposługiwania
siękoncepcjąprawpodmiotowych,aleniewodniesieniudostrony
dopuszczającejsięnadużycia,leczstronyprzeciwnej,atoprzezodwo-
ływaniesiędoprawadorzetelnegoprocesu153).Opierasięzaśnazało-
żeniu,żestronyicałaaktywnośćprocesowa,łączniezdziałaniemsądu,
podporządkowanajestgeneralnemuobowiązkowiuczciwościidobrej
wiary;rozważasiętunadużyciekontradyktoryjne(adversarialabuse)
-przezstrony,inadużycieworzekaniu(adjudicatoryabuse)-przez
sąd154(coniewystępujeprzykoncepcjipierwszej,ponieważsądnie
korzystazprawpodmiotowych,któremógłbynadużyć).
Wielezachowań,sankcjonowanychwedługkoncepcjidrugiejjako
sprzecznezobowiązkiemrzetelnościiuczciwościprocesowej,niesta-
151JaktłumaczyG.C.Hazard,AbuseofProceduralRights:RegionalReportforthe
UnitedStates(w:)AbuseofProceduralRights,InternationalAssociationofProcedural
LawInternationalColloquium-October1998,TulaneLawSchoolNewOrleans,Louisia-
na,s.43-45,rozumiesięprzeztoniedopuszczalnośćpostępowaniafundamentalnie
nieuczciwego(fundamentallyunfair),chodzituozasadęstricteprocesową,niezaśzasadę
przeniesionąnagruntprocesuzprawamaterialnego;nadużycieprawprocesowychdefi-
niujeonjakoprawodoochronyprzedskutkamiistotnegoodejściaodpowszechnych
standardówprocesowych.
152J.Normand,Final...,s.240.E.D.Oteiza,AbuseofProceduralRightsinLatin
America(w:)AbuseofProceduralRights,InternationalAssociationofProceduralLaw
InternationalColloquium-October1998,TulaneLawSchoolNewOrleans,Louisiana,
s.205,wskazuje,żektodziałabezważnegoiuzasadnionegopowodu,tennaruszazasadę
uczciwości,atakiegozachowaniadopuszczasięnietylkoten,ktodziałazpremedytacją,
aletakżeten,ktoczynitobezrozsądnejanalizykonsekwencjiswychdziałań.
153Wtymrozumieniuprawodorzetelnegoprocesujestprawempodmiotowym
strony,którezostajenaruszoneprzezzachowaniestronyprzeciwnej;zatemstronaprze-
ciwnanienadużywaswychpraw,lecznaruszaprawapodmiotoweprzeciwnika.Wpolskiej
literaturzewskazujesię(A.Łazarska,Rzetelnyproces-maszynopisrozprawydoktorskiej,
niepublikowana,s.31inast.,s.42),żepojęcierzetelnegoprocesuoznaczazarównojedną
zzasadnaczelnychwymiarusprawiedliwości,jakipodstawowepubliczneprawopod-
miotoweczłowieka,którepostroniewładzpublicznychrodziobowiązekukształtowania
postępowaniazgodniezgwarancjamikonstytucyjnymi,apostroniesądówstwarza
obowiązeksprawiedliwego,bezstronnego,niezawisłegopostępowania,zabezpieczenia
dostępudosąduidouzyskaniawyrokubeznieuzasadnionejzwłoki.
154J.Normand,Final...,s.241.
55