Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
TomaszKempa
teżwantyunijnymsynodziewpaździerniku1596r.Potemmocnoangażowałsię
wbudowępolitycznegosojuszumiędzyprawosławnymiaprotestantami,niejed-
nokrotnieuczestniczącwtajnychmisjachmiędzyprzywódcamiróżnowierców12.
Wielokrotnieposłowałnasejmy,choćwpóźniejszymczasiewyraźniepostrzega-
nybyłjakoreprezentantWielkopolskiiewangelik.
Innymnieprawosławnymposłemwystępującymwobronietegowyznania
wtymczasie(konkretnienasejmachw1597i1598r.13)byłarianinDemian
Hulewicz(zm.1600),posłującyzWołynia,jedenzklientówK.Ostrogskiego.
Już1lipca1595r.,wespółzOstrogskimiinnymiosobami,podpisałsiępodpro-
testemprzeciwdecyzjom,jakiezapadłynasynodziewczerwcu1595r.zudzia-
łemwiększościwładykówruskich,aktóreoznaczałyichzgodęnaunię14.Hule-
wiczbyłteżświeckimprzewodniczącymsynoduprzeciwnikówuniiwBrześciu
wpaździerniku1596roku15.Ponadtodwukrotniewybieranybyłdeputatem
doTrybunałuKoronnego(1595,1596).Zachowaneźródławskazują,żeobok
M.Broniewskiegonajaktywniejwystępowałnasejmach1597i1598r.przeciw
unii,azpoparciemdlaprawosławia,domagającsięm.in.złożeniazgodności
tychwładyków,którzyprzyjęliunię(chodziłoogłównychinicjatorówjedności:
władykęwłodzimiersko-brzeskiegoHipacegoPociejaiłucko-ostrogskiegoCy-
rylaTerleckiego)16.
PodobniejakHulewiczprzezznacznączęśćżyciaarianinembyłteżHawry-
ło(Gabriel)Hojski(zm.1632),początkowoprawosławny(byłnimwmomen-
ciezawarciauniibrzeskiej17),któryprzezdługielatapozostawałmarszałkiem
dworuK.Ostrogskiego.Od1621r.byłkasztelanemkijowskim.Uczestniczył
wsumiew9sejmachjakoposełwołyńskilubkijowski(majątkiposiadałna
WołyniuiKijowszczyźnie):1589,1593,1596,1597,1598,1600,1601,1606,
12
T.Kempa,KonstantyWasylOstrogski(ok.1524/1525-1608),wojewodakijowskiimarszałekzie-
miwołyńskiej,Toruń1997,s.147,157-158;idem,Wobeckontrreformacjiś,s.129,132-133.
13
Hulewiczuczestniczyłtakżewsejmachprzedzawarciemuniibrzeskiej,wlatach1582
i1585,aponadtobyłposłemzWołynianazjazdstężyckiw1575r.,K.Mazur,Wstronęin-
tegracjił,s.197,427;Posłowieziemscykoronni1493-1600,red.I.Kaniewska,Warszawa
2013,s.278,291,387,398.DemianHulewiczzostałteżwybranyposłemnasejm1600r.,
jednakwdrodzenaobradysejmowezostałzabityprzezMarcjanaSiemaszkę,A.Kamiński,
KarieradomuSiemaszkówwXV-XVIIwieku,nLituano-SlavicaPosnaniensia.StudiaHisto-
rica”1989,t.3,s.197.
14
T.Kempa,Wobeckontrreformacjił,s.69.
15
Idem,Konstantył,s.147.
16
Dyaryuszesejmower.1597,s.101-102;J.Rzońca,Sejmyzlat1597i1598,cz.1:Bezowocny
sejmz1597roku,Opole1989,s.80-83;T.Kempa,Wobeckontrreformacjił,s.122-123.
17
Naarianizmprzeszedłpo1610r.,choćjużwcześniejsprzyjałrozprzestrzenianiusięjegowpły-
wów,H.Litwin,Strukturawyznaniowaszlachtykijowskiej,nOdrodzenieiReformacjawPol-
sce”2004,r.48,s.204.OniejasnychpoglądachreligijnychicharakterzeHojskiegociekawe
świadectwodajeStanisławBuczyński:njestczłowiekchytry,zBogiemizludźmi,obłudny,bo
zewangelikami-ewangelik[kalwinista],zarianami-arianin,zRusią-Rusin[prawosław-
ny]”,StanisławBuczyńskidoKrzysztofaRadziwiłła7października1622zOrli,AGAD,AR,
dz.V
,1584/I,k.192-196.
