Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
WStęp
Takiwłaśniesposóbpostępowaniaprzyjąłem,inawetnajbardziejwy-
magającybadaczedokumentówsąwpełniusatysfakcjonowanimoimi
wyjaśnieniami.
Spoglądającnaniniejsząksiążkę,któraukazujesięniespełnapółroku
potomiezatytułowanymNapoleonikobiety,ktośbyćmożestwierdzi,
żechciałemwykorzystaćjegosukcesiuległempowstałejmodzie.Tym-
czasemtaknaprawdętowłaśnieobecnaksiążkawinnabyłaukazaćsię
jakopierwsza.Wciąguminionychdwunastumiesięcy,akonkretnie
wmarcuikwietniu1893roku,jednozczasopismopublikowałobowiem
trzyartykuły,stanowiącejejgłównątreść.Jeśliczymśjeuzupełniłem,to
jedynienotatkamizgromadzonymibardzodawnotemu.Niemiałemprzy
tympotrzebykorzystaćzpewnychkompilacji,jakieodtamtegoczasu
trafiłydosprzedaży.Podejmujęsięzatem,zpowodów,któreczytelnik
samoceni,dowieść,żestudiatemająniekwestionowanepierwszeństwo.
Codomodynatomiast,toniemamczasunato,byjąśledzić.Niemoż-
liwościąbyłobyponadtonapisaćnapoczekaniuksiążkę,która,bez
względunato,czyjestzła,czydobra,stanowiowocdwudziestulatba-
dań.Wczasach,kiedygłośnotwierdziłem,żejestembonapartystą,de-
klaracjetakieniebyłybynajmniejmodne.JeślizaśUmoda”napisanie
oczasachcesarstwakiedyśprzeminie,tojaitakkontynuowałbędęswo-
jąpracę.Niesądzęjednak,abymiałakiedykolwiekminąć,ztegosame-
gopowodu,dlaktóregonieuważamjejwcalezamodę.
Uschyłkudrugiegocesarstwapojawiłasięmodanato,bykrytykować
NapoleonaIIIzapośrednictwemNapoleonaI;kwestionującprawowitość
jegowładzy,oburzającsięnajegopolitykęwkwestiireligii,odmawiając
muwielkościwdziedziniewojskowości,zwracającpowszechnąuwagęna
jegoostatniekampanieiszczegółoworozwodziącsięnadjegodruzgocącą
klęską.Byłtoprzejawopozycjipodobnydotego,którypolegałnastroje-
niuNapoleonaIIIwkostiumKarakallilubNeronakuucieszegarstki
uczonychzAkademiiFrancuskiej.powszechniewiadomo,doczegodopro-
wadziłanastanienawiśćdoNapoleona,pogardadlawojennejchwały
idążeniedopokojuzawszelkącenę.Nawettojednakniedałodomyśle-
niaautorompamfletów.Gdyzaścesarstwojużupadło,pozostałyjednak
podwalinywładzy,zrębyustroju,anawetpodstawynarodowejjedności.
WszystkotozawdzięczaliśmyNapoleonowi.Trzebabyłozatemkoniecznie
razjeszczegoobalić,zacopamfleciścizabralisięnaderochoczo.Abytego
dokonać,trzebabyłopisaćocesarzuźleistosownededykacjetegorodza-
juksiążekbyłysowicieopłacane.Zdrugiejstronybarykadyniebyło
żadnegooporu,żadnejreakcji,byćmożezobawyprzedkompromitacją,
amożeraczejzbrakuodpowiedniejwiedzy.Gotowipodjąćspórludzie
zkręgówbonapartystówbyliprzedewszystkimdawnymiurzędnikami,
całkowicienieprzygotowanymidotegorodzajudociekań,wymagających
specjalistycznegowykształceniaidrobiazgowychbadań.Życieprzeminę-
łoimniepostrzeżeniewsłużbienarodu,awrześniowyprzewrótsprawił,
żeporazpierwszymieliwięcejwolnegoczasu.Nieulegawątpliwości,że
jakoosobomobeznanymzeswymzawodemiznającymwszystkiejego
możliwościitajniki,byłobyimłatwiejniżinnymrodakomdotrzećdoźró-
