Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JarosławRokicki
UniwersytetJagielloński
Kraków
Wstęp
Jeżelizapunktwyjściawdyskusjinatematglobalizacjiprzyjmiemyjejnajogólniejszą
ichybanajbardziejpopularnądefinicjęautorstwaRolandaRobertsona,mówiącą,że
jestto„zespółprocesów,któreczyniąświatwspólnym”
1,tomusimyzadaćsobiepyta-
nia,jakieprocesywchodządotegozbioruorazoto,naczymmiałabypolegać
iwczymsięprzejawiać„wspólność”lub„jedność”ludzkiegoświata.
Początkowotegopojęcia(wnaukachspołecznychchybaobecnienajpopularniej-
szego)używanoprzedewszystkimwekonomiiwceluopisaniarosnącejwspółzależno-
ścigospodarkiświatowejiwynikającejzniejunifikacjipoprzednioautarkicznychpo
częścirynkówpaństwowo-narodowych.Wkrótcejednakzauważono,żenaświecie
współzależnośćistopieńupodobnieniaczyujednoliceniarośnienietylkowdziedzinie
ekonomii,aletakżestosunkówspołecznych,wstrukturachwładzy,kulturzeijejpod-
systemachtakich,jaksystemyaksjonormatywneiwzoryzachowańludzkich.Można
zatempowiedzieć,żedowspomnianegozbiorunależąprocesyniejednorodne,miesz-
czącesięnawielupłaszczyznach,którychgranicepoznawczewyznaczałytakiedyscy-
plinynaukowe,jak:ekonomia,socjologia,naukipolityczne,naukiokulturze,anawet
psychologia–przyczymwszystkieuzurpowałysobieprawodoeksploracjiobszarów
mieszczącychsięwobrębietychgranic,jednocześniezazdrośnieichstrzegąc.Globali-
zacja,comożejestjejubocznymproduktem,przełamałatakżeitegranice,niespo-
dziewanieprzyczyniającsiędointegracjiwdziedzinieszerokorozumianychnauk
ospołeczeństwieikulturze.
Integracjaeuropejska,otwarciegranicpaństwowych,migracje,rosnącawielokultu-
rowość,unifikacjakulturymasoweji–comożewydawaćsięparadoksalne–wzmac-
nianiesięregionalizmów,należądonajważniejszychrodzajówsekwencjizmianwob-
rębieprocesuglobalizacji.Mogąbyćoneopisywaneianalizowanenawielupłaszczy-
znachprzezwszystkiewymienioneuprzednioiniektóreniewymienionedyscypliny
badawcze.Wtymsensieglobalizacjaoznacza–ujmującnajszerzej–logikęprocesu
zmian,dominującegowspółcześniewspołeczeństwachludzkich.
1CytujęzaartykułemM.Marczewskiej-Rytko,Procesyglobalizacjijakowyzwaniedlakulturyipań-
stwanarodowego,zamieszczonymwniniejszymtomie,s.23–32.
