Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Narodowykonserwatyzm...
politycznąwzaborzerosyjskimzałożylionidopieronafalizłagodzeniapolityki
reżimuwobliczurewolucji1905roku.18październikategożroku,wodpowie-
dzinawprowadzanewImperiumRosyjskimreformyiwynikająceznichnowe
możliwości,aponiekądtakżewobawieprzedeskalacjąnastrojówrewolucyjnych,
powołanowWarszawieStronnictwoPolitykiRealnej
36
.Prezesemnowopowsta-
łegougrupowaniazostałpóźniejszyczłonekRadyRegencyjnej,JózefOstrowski.
KonserwatyścizKrólestwaPolskiego,nazywaniteżczęstonrealistami”
(odnazwySPR),planowali,podobniejakkonserwatyścigalicyjscy,zjednoczenie
wszystkichziempolskichwjednymorganizmiepaństwowym.Wodróżnieniu
odzwolennikówmonarchiiaustro-węgierskiej,zamierzalijednakdokonaćtego
zjednoczeniapodberłemcara.Koncepcjata,jakrównieżsilnenastawienieanty-
niemieckie,zbliżałyichdonarodowejdemokracji.Jużwlistopadzie1914roku
utworzyliwięc,wspólniezeStronnictwemDemokratyczno-Narodowym,Komitet
NarodowyPolski
37
.Naczeletegoporozumieniaugrupowańprorosyjskichstanął
ZygmuntWielopolski,politykjednoznacznieiniejakonaturalniesymbolizujący
tradycjęugodowościikompromisuzwładzamicarskimi.
PodobniejakwGalicji,takżewKrólestwieniepowstałypowybuchuwojny
żadnenowe,trwałeorganizacjepolitycznekonserwatystów
38
.Najważniejszy-
mizagadnieniamiwdalszejdziałalnościSPRstałysięstosunekdonarodowej
demokracjiiTymczasowejRadyStanu,apóźniejdobędącejjejkontynuacją
RadyRegencyjnej.Wtejostatniejkwestiistronnictwunieudałosięwypracować
jednolitegostanowiska.MimożewszyscyczłonkowieRadyRegencyjnejnale-
żelidośrodowiskapolitycznegolubbyliwprostczłonkamitegougrupowania,
36
Więcejnatentematzob.np.w:KidzińskaA.,StronnictwoPolitykiRealnej1905-1923,Lu-
blin2007;JaszczukA.,PowstanieStronnictwaPolitykiRealnej,nProFideRegeetLege”1994,
nr3/4(20),s.28-30;StronnictwoPolitykiRealnejijegomyśliprzewodnie,Warszawa1906.
37
TenżeKNP,istniejącywlatach1914-1917,poprzedzałKNPdziałającywlatach
1917-1919wParyżu,któryto,podkierownictwemRomanaDmowskiego,uznawany
byłzaoficjalneprzedstawicielstwoodradzającegosiępaństwapolskiegonaareniemię-
dzynarodowej,anastępnie,jużpoodzyskaniuniepodległościiwposzerzonymskładzie,
reprezentowałPolskęnaparyskiejkonferencjipokojowej.
38
Próbytakiebyłyjednakpodejmowane,choćnamałąskalęibezzadowalającychrezul-
tatów.Zob.RudnickiSz.,Działalność…,s.29-35.
–48–
