Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.1.Polskiruchkonserwatywny...
RadaSPRniepoparłaRadyRegencyjnejitworzonegoprzezniąrządu.Zaleciła
wręczwystąpieniezSPRwszystkimczłonkomnowegogabinetu,codoprowadziło
doopuszczeniaorganizacjitakżeprzezregentów
39
.Nowymprezesemstronnictwa
wybranowszakżeHenrykaPotockiego,rzecznikawspółpracyzendecją,aleteż
zwolennikautrzymywaniadalszychkontaktówzRadąRegencyjną.
Wypadajeszczepowtórzyć,żepodobniejakwiększośćkonserwatystów
wschodniogalicyjskich,takżepolitycySPRwykazywaliznacznesympatiepro-en-
deckie.SPRpodjęłoszczególnieintensywnąwspółpracęznarodowądemokracją
wczasieIwojnyświatowej,wspólniezwalczającbliskąstańczykomantyrosyjską
politykęNaczelnegoKomitetuNarodowego,apóźniejTymczasowejRadyStanu
40
.
Relacjetezpewnościąumocniłofaktycznezałamaniesięopcjiproaustriackiej
potraktaciebrzeskim.
Związkizruchemnarodowymzacieśniałysięibyłypodtrzymywanewśrodo-
wiskukonserwatystówzbyłegoKrólestwaPolskiegotakżepoodzyskaniuniepod-
ległości.Nieprzekreśliłyichnawetwątpliwości,jakiewywoływałoasekuracyjne
stanowiskoendecjiwsprawiekresówwschodnich,aniteżrozbieżnościwkwestii
stosunkudoorganuwładzyokupacyjnej,jakim,mimowszystko,pozostałaRadaRe-
gencyjna.NiemożnawprawdziesklasyfikowaćSPRjakoorganizacjinarodowo-kon-
serwatywnej,alebliskawspółpracanawiązanaprzedodzyskaniemniepodległości,
otworzyładrogędodalszejintegracjiicorazwiększejotwartościnrealistów”napo-
stulatynarodowe.Otwartośćta,mimoniewątpliwegopozostawaniaśrodowiska
politycznegodawnegoSPRwruchukonserwatywnym,sprawiła,żewpierwszych
latachIIRzeczypospolitej,jużpodzmienionąnazwą,grupawarszawskichnreali-
stów”aktywniedziałaławkształtującymsięnurcienarodowo-konserwatywnym.
Poparciepolityczneówczesnegoziemiaństwadawnegozaborupruskiegotakże
koncentrowałosięnaendecji,którąwiększośćmiejscowychziemianuznawała
zanajlepszegogwarantapolskiegointeresunarodowego.Tendencjataumacniała
sięniewątpliwiewreakcjinakonsekwentnąibrutalnągermanizację.Ruchnacjona-
listycznynodebrałkonserwatystomznacznączęśćbazyspołecznej,toznaczywielkie
39
Zob.tamże,s.32.
40
SzlachtaB.,Polscykonserwatyściwobecustrojupolitycznegodo1939roku,Kraków2000,
s.30.
–49–
