Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rzeniaksiągkonkurencyjnychwstosunkudoPismaŚwiętego(którytopowód
przyjmujesięostrożnie,zwielomazastrzeżeniami,jakoswegorodzaju"pół-
prawdę”);(2)pragnienieutrwaleniaspuściznytradycjiustnej–uznajesię,że
niektóreprzekazyfunkcjonowaływciążwokresiepouformowaniusiękanonu
Ewangelii,zczasemzaśzostałyspisanewformiekolejnychlistów,ewangelii
czyprzypowieści.OśrodkiemtejtradycjijestpostaćJezusaizwiązaneznią
wydarzenia,przemowyiświadectwa.NiewszystkieweszłydokanonuNowego
Testamentu,tewięc,którezostałyodrzucone,znalazłypotemmiejscewłaśnie
wtekstachapokryficznych.Tozałożeniesprawia,żeuznajesięmożliwośćfunk-
cjonowaniawtegotyputekstachrównieżinformacjiprawdziwych,połączo-
nychzfałszywymi,bozdeformowanymiprzezdługookresowyprzekazustny
izmieszanietreścipierwotnejzpóźniejszymi,odmiennymitradycjami.Jako
kolejnypowódwskazujesię(3)żydowskąteologięobrazową,opierającąsięna
plastycznychopisach,językowymbogactwieimetaforach(jakonajznamienit-
szeprzykładytakiejteologiipodajesięopisstworzeniawKsiędzeRodzajuoraz
przypowieścinowotestamentowe).Apokryfystanowiązatem,wświetletej
koncepcji,"wyrazpierwotnejteologiichrześcijańskiej,zazwyczajjudeochrześ-
cijańskiej,jeszczenieprzepuszczonejprzezsitalogikigreckiejiuporządkowa-
nejzapomocąścisłychterminówteologicznych”15.Apokryfypełniłyteż(4)
funkcjęegzegetyczną–objaśniałyzawiłościPismaŚwiętegowłaśniezapomocą
obrazowegojęzyka,dostosowywałyuzasadnieniaprzykazań,prawd,nakazów
izakazówdodanegoczasu,miejscaiwspólnoty,tak,abywpełnizrozumiałe
było,dlaczegonależyichprzestrzegać.Ostatnią,choćwcalenienajmniejistotną
przyczynąpowstawaniaapokryfów,była(5)ludzkaciekawość–chęćwypeł-
nieniabiałychplamPismaŚwiętego,zwłaszczazaśNowegoTestamentu.Staro-
wieyskipisze:
KimbyłaMaryja:jakiebyłojejpochodzenieijakikres?Kimbyłśw.Józef?Jakiebyło
dzieciństwoJezusa?JakwyglądałaucieczkadoEgiptuicoOntamporabiał?Jakie
byłyokolicznościśmierciJezusa?JaktobyłozJegowstąpieniemdootchłani?[…]
Takichpytańbyłobardzowieleinanieszukanoodpowiedzi16.
Kryteriatradycyjniestosowanedookreślaniaapokryficznościdanegotek-
stuniewystarczajązatemdostworzeniajasnychiwyraźnychrampojęciowych,
cosprawia,żezakresznaczeniowyjestwyjątkowoszeroki.
Przyjrzyjmysięjeszczerazowymkryteriom,potraktowanymbardziejsyn-
tetycznie,zzaznaczeniemprzyczynichniewystarczalności:
1)czaspowstania.ApokryfypowstawałyodIIwieku,choćniewyklucza
się,żepierwszetekstyotymcharakterzepojawiłysięjużpodkoniecIwieku.
___
____
___
___
___
15Tamże,s.17.
16Tamże,s.19.
20
