Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nMniezawszefascynowaływszelkiepowtarzalności”.OtopiceZagładył
19
wprzypadkuZagładyhistoriatakprzyspieszyła,żetenarracyjnewzorcetworzą
sięniemalnanaszychoczach,wczasiekilkuzaledwiedekadł
J.A.:Tosiędziejewprzestrzenipamięci.Nieprzestrzenibezpośredniodoświad‑
czanej,bowtedyludziesobieopowiadaliotychPOCIĄGACH,jedniwiedzieli,
drudzynie.Adopierowjakimśmomencieutrwaliłosiętowzbiorowejpamięci,
wliteraturze.
P.W.:Adlaczegowbadaniachliterackichtoraczejarchetyp-właśniepodposta‑
ciąbadańnadpamięcią-niżretorycznestruktury,itomimocałegodziedzictwa
strukturalizmu,wiedziedziśprym?
J.A.:Uważałamsięwswoimczasiemożeniezawyznawczynię,aleprzynajmniej
użytkowniczkęjęzykastrukturalistycznego(choćwychowałamsięjeszczena
marksizmie,aletakmnienieskutecznietymtruli,żenicmizniegoniezostało).
Strukturalizmwszedłzarazpomarksizmie,czylipo1956roku.Byłacaławar‑
szawskaszkołastrukturalna,tzn.AleksandraOkopień-SławińskaiJanuszSła‑
wiński,MichałGłowiński-tobyłaszkołaIBL-owskawłaściwie.Noiwszystkie
przynależnościrozsianepoPolsce-unasgłównieEdwardBalcerzan.Trochę
chodziłambokami,bointeresowałymniezawszepowtarzalności:genologia,
tematologia,ito,codajesięokreślićnatletychpowtarzalnychzjawiskjako
rozwiązaniaautorskie.Strukturalizmjestdziśchybaniezbywalny,dlategoże
myśmysięnauczylipoetykistrukturalistycznieitojestpewienjęzykopisu.
P.W.:Torzeczywiściesystem,którywtensposóbciąglesamsięreprodukujeł
J.A.:Byłtakiczas,żestrukturalizmstanowiłteorięprzezwielkienT”,tzn.teorię
jedyną,teorięwszystkiego.Biografizmbyłwpogardzie,niemówięjużnawet
ogenetyzmieł
P.W.:Noistałsięjakąśformąucieczkiodmarksizmu.
J.A.:Tak,natomiastgdytateoriaprzezwielkienT”nzdechła”,zrobiłsiępost‑
strukturalizm,wktórymjajużmamorientacjębardzosłabą.Wiemjednakna
pewno,żestrukturalizmprzestałbyćteoriąwielką,jedynąiskończoną.Przede
wszystkimliteraturoznawstwosięrozproszyło,awłaściwiewtopiłowrozmaite
nurty:wkulturę,whistorię,wświadomośćtakączyinną,noiwłaśniewpa‑
mięć.Tosąkategoriejużnieliteraturoznawcze,tylkojakbytrochępożyczane
zinnychdziedzin.Aletochybaniczłego,boliteraturawogólesiedziprzecież
trochęwhistorii,filozofiiitp.,atakżewtychnowszychpomysłachosamoświa‑
domościisamoidentyfikacji.Idlategopamięćjestterazkategoriąnajbardziej
płodną.Wstrukturalizmiepamięciniebyło.Strukturalizm,możenieażtak
