Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
aspekcie.Lewinopisałwswojejpracynastępującyprzypadek.
Samotnyjeździecszukałzimą,wnocy,droginapustkowiu.
Wpewnymmomenciedostrzegłodległeświatłodomostwa,za
szerokimpasempłaskiejprzestrzenipokrytejbiałymśniegiem.
Ruszyłwięcwprostnaświatło,wpoprzekbiałegopasa,idopiero
poprzybyciunamiejscedowiedziałsię,żeprzejechałzamarznięte
jezioro.ZdaniemLewina,jeździecbyłwprawdziewsytuacjipo-
ważnegozagrożenia,aleniereagowałstrachem,ponieważtego
zagrożenianiewidział.Innymisłowy,Lewinpostulował,żenasze
zachowania,reakcjeemocjonalne,sąodpowiedziąnasytuacjętaką,
jakąspostrzegamy.Wartowtymmiejscuzwrócićuwagęnapodo-
bieństwopoglądówLazarusa,którymówiłorelacjipodmiot–oto-
czenie,którajestprzezpodmiotocenianawokreślonychkatego-
riach,aodtejocenyzależy,czymamydoczynieniazestresem,
czynie.ZdaniemTomaszewskiego,sytuacjaczłowiekatoukład
jegowzajemnychstosunkówzinnymielementamijegośrodowiska
wokreślonymmomencieczasu(Tomaszewski,1975).Widaćwięc
wyraźnie,żeto,coLazarusokreślamianemrelacjipodmiot–oto-
czenie,byłoprzezinnychautorówopisywanejakosytuacja.Idąc
dalejtądrogąrozumowania,dochodzimydowniosku,żeLazarus
utożsamiastreszsytuacjątrudną,mówiącoprzekroczeniumożli-
wościjednostkiizagrożeniu.Oczywiścietrzebadodać,żesytuacja
jestujmowanawkategoriachsubiektywnych,awięctak,jakjest
spostrzeganaiocenianaprzezjednostkę,cowyraźniepodkreślał
wcześniejwswojejteoriiLewin.DlaLazarusastresniejestwięc
procesembiologicznym,cowięcej,niejestteżprocesempsychicz-
nym,alepewnymukłademzwiązkówczłowiekazotoczeniem.
Takieujęciesprawia,żebadaniestresustajesięniezwykletrudne
iraczejniemożebyćonzmiennąwbadaniachempirycznych,
oczymzresztąwspominałsamLazarus,proponując,abyterminu
„stres”używaćjakookreśleniepewnejdziedzinyczyobszaruba-
dań(Lazarus,Folkman,1984).Stanowiskotakienapewnorozcza-
rowujewieluopierającychsięnajegoteoriibadaczywobszarze
psychologiizdrowia,gdzieproblemrelacjimiędzystresemichorobą
jestjednymzpodstawowych.Wydajesięjednak,żestresprzed-
stawionywtakichkategoriachmożnapróbowaćujmowaćbadaw-
czowpodobnysposób,wjakiuwzględniasięwanalizachsytuację.
