Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jakoprocesudekoncentracjiwładzyzapomocąidei
federalizmu.
Całośćprezentowanegotomupodsumowujefragment
paneludyskusyjnego,któryzwieńczyłseminarium
„GranicetotalitaryzmuwedługCarlaFriedricha–historia
czyobowiązującymodel?”.
Jesteśmyprzekonani,żerefleksjanadtotalitaryzmem
możenampomóczmierzyćsięzewspółczesnymi
wyzwaniami.Wciążotwartepozostajepytanieoto,czy
bezpróbyzrozumienianaturytotalitaryzmów,takżetych,
któreprzeminęływrazzIIwojnąświatową,możliwajest
sensownadyskusjanadspektrumwspółczesnych
zagrożeńbędącychnastępstwemkonfrontacjizterrorem
zalewudezinformacji,nowychformpropagandy
iindoktrynacji.ZrozumieniewydarzeńXXwiekuwydaje
sięniezbędnetakżewkontekściezglobalizowanego
świataerywirtualnejrzeczywistości,rozwojusztucznej
inteligencjiinowychparadygmatówpodważających
kryteriaprawdyopartejnafaktachczynegujących
tożsamośćcywilizacyjnąjednostek,społeczeństw
inarodów.
1Koszttejapokalipsyszacowanyjestwdziesiątkachmilionówofiar–
asamfakt,żeprzybliżeniaobejmująmilionyistnień,dowodziskali
tragediibędącejskutkieminżynieriispołecznejopartej
nametodycznymterrorzeieksterminacji.
2ZorganizowanawBostoniewdniach6–8marca1953rokuprzez
AmericanAcademyofArtsandSciences.
3Niemieckidziennikarzipisarz,autorm.in.
Imkommunistischen
Russland.BriefeausMoskau
,Jena1919;
DerGeistderrussischen
Revolution
,Leipzig1919.
4Wtejprzedwojennejdyskusjinad„totalizmem”niebrakowało
polskiegogłosujużwlatach30.,zktórychzanajistotniejszeuznać
możnasyntetycznerefleksjeStanisławaKutrzeby,prawnika,rektoraUJ,
aresztowanegopóźniejwramachSonderaktionKrakau,więźnia
Sachsenhausen.NieodbiegałyoneodwnioskówFriedrichazlat50.:
„Państwototalnepotrafiłopodnieśćogromnieideępaństwa;
ograniczającznaczeniejednostki,niechcącsłyszećojejprawach
indywidualnych,żąda,bysłużyłaonapaństwu,bezwzględniemusię
podporządkowywała”.S.Kutrzeba,
Państwatotalne.Światła,cienie,
przyszłość
,Kraków1937,s.3inn.
Problematykatotalitaryzmuwodniesieniudobolszewizmu,
narodowegosocjalizmuifaszyzmupojawiasięwpracachwielu
twórców,przekrojowoprzybliża:M.Kornat
,Sowietologiapolska
nauchodźstwie(1945–1989).Główneidee
,w:
Polskiewizjeioceny