Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jakoprocesudekoncentracjiwładzyzapomocąidei
federalizmu.
Całośćprezentowanegotomupodsumowujefragment
paneludyskusyjnego,któryzwieńczyłseminarium
„GranicetotalitaryzmuwedługCarlaFriedrichahistoria
czyobowiązującymodel?”.
Jesteśmyprzekonani,żerefleksjanadtotalitaryzmem
możenampomóczmierzyćsięzewspółczesnymi
wyzwaniami.Wciążotwartepozostajepytanieoto,czy
bezpróbyzrozumienianaturytotalitaryzmów,takżetych,
któreprzeminęływrazzIIwojnąświatową,możliwajest
sensownadyskusjanadspektrumwspółczesnych
zagrożeńbędącychnastępstwemkonfrontacjizterrorem
zalewudezinformacji,nowychformpropagandy
iindoktrynacji.ZrozumieniewydarzeńXXwiekuwydaje
sięniezbędnetakżewkontekściezglobalizowanego
świataerywirtualnejrzeczywistości,rozwojusztucznej
inteligencjiinowychparadygmatówpodważających
kryteriaprawdyopartejnafaktachczynegujących
tożsamośćcywilizacyjnąjednostek,społeczeństw
inarodów.
1Koszttejapokalipsyszacowanyjestwdziesiątkachmilionówofiar
asamfakt,żeprzybliżeniaobejmująmilionyistnień,dowodziskali
tragediibędącejskutkieminżynieriispołecznejopartej
nametodycznymterrorzeieksterminacji.
2ZorganizowanawBostoniewdniach6–8marca1953rokuprzez
AmericanAcademyofArtsandSciences.
3Niemieckidziennikarzipisarz,autorm.in.
Imkommunistischen
Russland.BriefeausMoskau
,Jena1919;
DerGeistderrussischen
Revolution
,Leipzig1919.
4Wtejprzedwojennejdyskusjinad„totalizmem”niebrakowało
polskiegogłosujużwlatach30.,zktórychzanajistotniejszeuznać
możnasyntetycznerefleksjeStanisławaKutrzeby,prawnika,rektoraUJ,
aresztowanegopóźniejwramachSonderaktionKrakau,więźnia
Sachsenhausen.NieodbiegałyoneodwnioskówFriedrichazlat50.:
„Państwototalnepotrafiłopodnieśćogromnieideępaństwa;
ograniczającznaczeniejednostki,niechcącsłyszećojejprawach
indywidualnych,żąda,bysłużyłaonapaństwu,bezwzględniemusię
podporządkowywała”.S.Kutrzeba,
Państwatotalne.Światła,cienie,
przyszłość
,Kraków1937,s.3inn.
Problematykatotalitaryzmuwodniesieniudobolszewizmu,
narodowegosocjalizmuifaszyzmupojawiasięwpracachwielu
twórców,przekrojowoprzybliża:M.Kornat
,Sowietologiapolska
nauchodźstwie(1945–1989).Główneidee
,w:
Polskiewizjeioceny