Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sowieckim,pojawiłysięwątpliwościcodotrafności
terminu
totalitaryzm”dlaopisuówczesnejrzeczywistości
politycznejipróbyużywaniaterminologiibardziej
zniuansowanej.Najważniejszeteoretyczneprace
natemattotalitaryzmuukazałysięwpierwszejpołowie
lat50.,to:
TheOriginsofTotalitarianism
(1951)
HannahArendt,
TheOriginsofTotalitarianDemocracy
(1952)JacobaL.Talmona8oraz
TotalitarianDictatorship
andAutocracy
(1956)CarlaJ.FriedrichaiZbigniewa
Brzezińskiego.
Talmonskupiłsięprzedewszystkim
nadoświadczeniachsowieckich.Zainspirowanymyślą
Tocqueville’arozwinął
analogięmiędzyterrorem
jakobińskimabolszewickim
.Totalitaryzmtowedług
Talmonadyktaturaopartanaentuzjazmiemasiideologii.
Punktemwyjściajegorozważańjestrozróżnienie
natotalitaryzmlewicowyorazprawicowy,októrym
zresztąmówistosunkowoniewiele.Totalitaryzm
prawicowy,opartynaideipaństwa,narodulubrasyjako
większychcałościprzeciwstawnychjednostce,postrzega
człowiekajakosłabegoizepsutego,dlategoteżtermin
„demokracja”niejestdlaniegoprzydatny,
wprzeciwieństwiedototalitaryzmulewicowego,który
głosiistotnądobroćidoskonałośćludzkiej
natury.WpierwszejczęściswegodziełaTalmon
rozpatrujekoncepcjerozmaitychoświeceniowych
filozofów,koncentrującsięnaJ.-J.Rousseauorazjego
koncepcjiwolipowszechnej.Wnastępnychczęściach
pokazuje,jakideeRousseauzostaływcieloneprzez
MaximilienadeRobespierre’ainastępcówFrançois-Noëla
Babeufa.
CarlFriedrichgłosiłjużwcześniej,że
totalitaryzmjest
przeciwieństwemautorytaryzmu
,ponieważlikwiduje
wszelkieformystabilnejwładzyitradycyjnejejtypy
zastępujenowąformąkontrolispołecznej.W
Totalitarnej
dyktaturzeiautokracji
napisanejwrazz(28-letnim
wówczas)ZbigniewemBrzezińskimtotalitaryzmzostał
opisanyjakoautokracjaopartananowoczesnej
technologiiipoparciumas.Wtymsensie„totalitarna