Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zorganizowanegosystemuwładzywpaństwie
faszystowskim.
Wjęzykuangielskimsłowotopojawiłosięporaz
pierwszyw1928rokuwartykulewłoskiegofilozofa
GiovanniegoGentilego(heglisty,którybyłwówczas
ministremMussoliniego)dlaopisaniarządu
faszystowskiego4.Terminprzyjąłsięikilkamiesięcy
późniejw„ContemporaryReview”5byłamowaowłoskim
faszyzmiejakoorządzietotalitarnym.
Wniemieckiejnauceopaństwietermin
państwo
totalne”pojawiłosięnajpierwuCarlaSchmitta
w1931rokuwsensienieograniczonejodpowiedzialności
państwa,którerozszerzaswójzakresdziałaniazewzględu
nakoniecznośćzaspokajaniapotrzeb,leczniedąży
dojakościowegowzmocnieniaswejwładzy.Później,
wroku1933ErnstForsthoffwspominało
autorytarnym
totalnympaństwie
.Jednakideologowienazistowscy,jak
AlfredRosenberg,zdystansowalisięwkrótcewobectego
pojęcia,ponieważsprzeciwiałosięonoichprzekonaniu
ozwierzchnościruchunarodowosocjalistycznego
wstosunkudoinstytucjipaństwa.
Odroku1934słowotoużywanebyłoprzezemigrantów
niemieckichwUSA,którzystaralisięopisaćpaństwo
narodowosocjalistyczne,odwołującsiędokategorii
państwatotalnego,przyjętejprzezkonserwatywną
niemieckąnaukęopaństwie6.Dopieroodroku1936
określenie
totalitarny”byłostosowanewznaczeniudziś
przyjętym,obejmującrównocześniewłoskifaszyzm,
niemieckinarodowysocjalizmorazsowieckikomunizm.
Przyjmowałoteżcorazbardziejsensrządówterroru.
Miarodajnymstałasiętuczasowazbieżnośćaneksji
AbisyniiprzezWłochy,zajęciaNadreniiprzezNiemcy,
wybuchuhiszpańskiejwojnydomowejorazrozpoczęcia
procesówmoskiewskich7.
Wlatach1942–1945wwynikualiansupaństw
zachodnichzRosjąpojęcietotalitaryzmuznalazłosię
wcieniu,zktóregowyszłopowybuchuzimnejwojny,
iosiągnęłoszczytswojejpopularnościokołoroku1956.
Natomiastpo1956roku,wzwiązkuzodwilżąwbloku