Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
kierownika.Takiprocesedukacyjny,wktórymnauczycielwsłuchujesięwpy-
taniaistwierdzeniauczniów,sprzyjabudowaniuoptymalnejatmosferypracy
wklasie,atmosferypełnejzainteresowaniainaturalnejaktywnościpoznawczej
uczniów.Sprzyjaosiąganiuzałożonychcelówdydaktycznych,wychowawczych
ikształcących.Powyższezałożeniaprowadządosformułowaniaiprzyjęciana
użytekniniejszejpracydefinicjiprocesuedukacyjnego.
Definiującprocesedukacjijakoten,któryobejmujeswoimzasięgiemkształ-
cenie,wychowanie,nauczanieiuczeniesię,wartoposłużyćsiędefinicjąprocesu
dydaktycznegoUrszuliOstrowskiej.Możnazatemstwierdzić,żeproceseduka-
cyjny(takjakidydaktyczny)tonlogiczniezwartyukładświadomych,regularnie
powtarzającychsięaktów/czynności/działań/zjawisknauczycieliiuczniów
wzakresienauczania-uczeniasię”,wychowaniaikształcenia,nskierowanych
narealizacjęzałożonychcelów”.Jakpiszeautorka:nWspółczesnyprocesdydak-
tyczny,sukcesywnieobejmującyswoimzakresemcorazwiększąliczbęelementów
(czynnościnauczycieliiuczniów,cele,treści,zasady,metody,środki,formyistra-
tegie),wzajemniepowiązanychnieprzeniknionąwprostsieciąwspółzależności,
implikujesystemowepodejściedorzeczywistościedukacyjnej.Ujęciesystemowe
procesudydaktycznegozjednejstronyumożliwiabowiemporządkującywgląd
wzłożonąrzeczywistośćedukacyjną,zdrugiejzaśeksponuje,iżconditiosinequa
nondoskonaleniaowegosystemujestzrozumienieistotykażdegoskładnikaoraz
uzmysłowieniasobierelacji,wktóreonewchodzą,jakrównieżspostrzeganieca-
łościwszerszymkontekście.Spoglądanieztakiejperspektywynaprocesdydak-
tycznypozwalaorzekać,żenajbardziejrozległyhoryzontikreatywniezoriento-
wanąindywidualnąperspektywędladziałalnościdydaktycznejnauczyciela,jego
refleksyjnościiautorskiejkoncepcjidydaktykiwytyczaogólnafilozofiaedukacji,
aściślejrzeczujmując-filozoficzneprzesłankidziałalnościnauczyciela”16.Ujęcie
touzupełniadefinicjaGenowefyKoć-Seniuch,zgodniezktórąprocesedukacyjny
jestnciągiemkontaktówinterpersonalnych,wzajemnychreakcjiioczekiwań,
intencjiidążeńorazwyrażaniasiebiezapośrednictwemkomunikowaniasię”17,
mimociągledominującejpozycjinauczyciela,nopartejnaprzymusiewobec
uczniów”18.Jesttoproceswdużymstopniudynamiczny,podlegającyzmianom,
wymagającyodnauczycielawielukompetencji.
Obiedefinicjezakładająpewneodstępstwaodściśleuporządkowanego,
zaprogramowanegotokuprocesuedukacyjnego(dydaktycznego)narzecz
kreatywnościnauczycielaiuczniów.Zakładająjegomodyfikowanieidoskona-
16U.Ostrowska:Hasło:procesdydaktyczny.W:EncyklopediapedagogicznaXXIwieku.T.4.
Red.T.Pilch.Warszawa,WydawnictwoAkademickienŻak”,2005,s.928.
17G.Koć-Seniuch:Komunikacyjnycharakterprocesówedukacyjnych.W:Nauczycieliucz-
niowiewdobieprzemianedukacyjnych.Wybraneproblemydozajęćkonwersatoryjnychzpedago-
giki.Red.G.Koć-Seniuch,A.Cichocki.Białystok,TransHumana,2000,s.17.
18S.Mieszalski:Dylematymyśleniapedagogicznegoostosunkachspołecznychwprocesie
edukacyjnym.W:Nauczyciel-uczeń,międzyprzemocąadialogiem…,s.21.
