Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
RozdziałII.Wypowiedzi
czajów,tradycji,obrzędów,systemówznaków,literaturyisztuki-nośnikiem
wartości.Stanowiwartośćiumożliwiakomunikację,takżetęmiędzyuczest-
nikamiedukacjiszkolnej.Zapewniapodmiotowe,partnerskieporozumiewanie
sięmiędzynauczycielamiiuczniami5,będącymizamiennie-nadawcamiiod-
biorcamikomunikatów.Dziękijęzykowi(nprzezjęzykitylkopoprzezjęzyk”)
możliwyjest„procesnadawaniaznaczeńzachowaniomwłasnymizachowaniom
innychuczestnikówgrupyspołecznejwwarunkachbiologicznejispołecznej
normyfunkcjonowaniaczłowieka”6.Trzebateżzauważyć,że,jakpodaje
WiesławAndrukowicz,n[język-B.O.-K.],wtymsłowa,nigdyniesąniczyje,
należąbądźtodo(…)doświadczeniawewnętrznego,bądźtododoświadczenia
zewnętrznego[człowieka-B.O.-K.];sątakimi,jakimiwstaniebyłojeuczynić
danedoświadczenie”7.Pomagająwopanowywaniuświata,zdrugiejstrony
panująnadtym,jakczłowiekmaujmowaćrzeczywistość.Językjestnujęciemko-
niunkcyjnymprzedmiotuipodmiotu”8.Dlakażdegoczłowiekamożestanowić
swoistewyzwanietwórczewprocesiemyślenia.RomanIngardenzauważa,że
człowiekposługujesięjęzykiempodczasmyślenia9.Pisząconadawaniuiodbio-
rzezapośrednictwemjęzykajakiejśinformacji(wiadomości),zwracauwagęna
funkcjękomunikatywną(powiadamiającą)języka.Autormówitakżeoróżnych
interpretacjachtego,naczympowiadamianiepolega:nktośkogoś”inktośkogoś
oczymś”10.
Wskazanietychdwóchinterpretacjijestrównoznacznezopisemwzajemnych
relacjinauczycielaiuczniów,wktórychnazmianęsąpodmiotamiiprzedmio-
tamiswoichoddziaływań11,coujawniasięmiędzyinnymiwichwypowiedziach.
Obietestronyprocesuedukacyjnego,aszczególnieuczniowie,odczuwają
potrzebępowiadamianiainnych(nauczycielairówieśników)otym,comyślą,
odczuwająiżądają12.Formategoporozumiewaniasię(takjakwprzypadku
porozumiewaniasięludziwogóle)nmożebyćróżnawzależnościodtreści
izakresu(…)przeżyćpsychicznych.Wkażdymjednakpowiadomieniumożemy
5K.Denek:Aksjologiczneaspektyedukacjiszkolnej.Toruń,WydawnictwoA.Marszałek,
1999,s.123.
6B.Rocławski:Podstawywiedzyojęzykupolskimdlapedagogówilogopedówszkolnych.
Gdańsk,UniwersytetGdański,1986,s.12.
7A.Andrukowicz:Edukacjaintegralna.Kraków,OficynaWydawniczanImpuls”,2001,
s.41.
8Ibidem.
9R.Ingarden:Ojęzykuijegoroliwnauce.W:Zteoriijęzykaiflozofcznychpodstawlogiki.
Warszawa,WydawnictwoNaukowePWN,1972,s.33.Zob.też:S.Grabias:Językwzachowa-
niachspołecznych.Lublin,WydawnictwoUniwersytetuMariiCurie-Skłodowskiej,2001,s.42.
10R.Ingarden:Ojęzykuijegoroli…,s.34.
11W.Kojs:Opodmiocieiprzedmiocie…,s.30.
12M.Jaworski:Składnia.W:Gramatykaopisowajęzykapolskiegozćwiczeniami.T.2.Flek-
sja.Składnia.Red.W.Doroszewski,B.Wieczorkiewicz.Oprac.B.Bartnicka-Dąbkowska,
M.Jaworski,R.Sinielnikoff.Warszawa,PZWS,1968,s.174.
