Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
E.Zawadzka-Bartnik,Nauczycieljęzykówobcych...,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-289-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
1.2.PostrzeganieniePeŁnosPrawnościwsPoŁeczeŃstwie...
25
niaiobrony.Stereotypystanowiąpewneprogramymentalne,porządkujące
istniejąceinformacje,redukująceichkompleksowośćiinterpretująceje
wedługposiadanychschematów,przezcoumożliwiająiułatwiająorientację
wwieloznacznejrzeczywistości.Sątojednaktakżenadmierne,połączone
zosądemiwartościowaniemuogólnienia,którestanowiąpunktodniesienia
wprocesiestrukturyzacjiikategoryzacjirzeczywistości(Skarżyńska19;1,
s.10;).
Wstrukturzestereotypuwyróżniasięzazwyczajelementpoznawczy
(opinie,wyobrażeniaiprzekonanianadanytematmającepostaćuprosz-
czoną,trudnądozweryfikowania)orazelementewaluatywno-emocjonalny
(wyrażającystosunekdokogoś).Stereotypycharakteryzująsięwysokim
stopniemgeneralizacji(nieuzasadnionychuogólnień),znacznątrwałością
isubiektywnąpewnościąwyrażającąsięprzekonaniemotrafnościstereo-
typu(Wenzel197;,s.20–22).
Jednymzmechanizmówpowstawaniastereotypów,wtymstereotypów
negatywnych,tj.uprzedzeńspołecznych,jestkategoryzacja,wiążącasię
zarbitralnymprzypisywaniemdanejosobydookreślonejgrupynapodsta-
wiefizycznejstycznościipodobieństwa.Wyznaczaonaokreślonysposób
działaniawobectejosobyiwobecgrupy.Choćfunkcjonujewieleteoriina
tematprzyczynpowstawaniauprzedzeńspołecznych,tozazwyczajistnie-
jezgodność,żesąonepewnegorodzajuformąobronnączłowiekawobec
złożonościiniezrozumiałościotaczającegoświata.Uprzedzeniastanowią
jednązmożliwościniwelowaniastanudyskomfortupsychicznegobędące-
gowynikiemoddziaływańczynnikówosobowościowychiuwarunkowań
społecznych.
Osobyniepełnosprawnesąszczególnienarażonenauprzedzeniaspo-
łeczne,m.in.zewzględunałatwąichidentyfikację,częstowidocznądefor-
mację,atakżeniskąwiedzęspołecznąonich(Apolinarska2001).Sposób
postrzeganiaosóbniepełnosprawnychjestwynikiemwysokiejpozycji,
jakąwhierarchiiwartościzajmujązdrowie,sprawnośćfizyczna,siłaczy
sukces.Stereotypyuruchamiająreakcjeosóbpełnosprawnychograniczają-
cezdolnośćobserwacjiiracjonalnejanalizysytuacji,powodującprzeztoza-
wężeniepojęcianiepełnosprawnościispecyficznąpercepcjędotkniętychnią
osób.Jednazazwyczajcechaosobyniepełnosprawnejzostajeuogólnionana
całąosobę.Osobaniepełnosprawnajesttraktowananiejakoindywidualna
iniepowtarzalnajednostka,leczjakoprzykładdanejkategorii.Stereotypo-
