Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
RozdziałI.PandemiaCOVID-19jakokryzys
przełomem,punktemzwrotnym,czasemdestabilizacji,zakłóconejrównowagi
(Beisert,2000).Powstajenaskutekdziałaniasprzecznychtendencjinaróż-
nychetapachżyciaczłowiekaiwynikazprzechodzeniaprzezposzczególne
fazyrozwojulubfazyprzewidzianewcyklużyciarodziny.Jestrównieżzwiąza-
nyzzadaniamirozwojowymi(Havighurst,1972),pojawiającymisięwróżnych
okresachżyciaczłowieka-ichpomyślnerozwiązanieprowadzidozadowo-
leniaorazsukcesuwpodejmowaniupóźniejszychzadań,natomiastniepo-
wodzeniewichwypełnianiuczynijednostkęnieszczęśliwąirodzitrudności
związanezrealizacjąnastępnychzadańrozwojowych(Przetacznik-Gierowska
iTyszkowa,2005).Osobywsytuacjikryzysuocharakterzenormatywnym
(jaknaprzykładciążaicyklżyciarodziny)osiągająwyższewynikidobrostanu
odosób,któredoświadczająkryzysównienormatywnych(jakchorobadziecka,
chorobanowotworowalubrozwód;IlskaiKołodziej-Zaleska,2018).
Natomiastkryzysnienormatywnytonietypowe,krytycznewydarze-
nieżyciowe,losowe,przypadkowe,nagłe,nieprzewidywalne,niepożądane,
rzadkielubwystępującezezróżnicowanymprawdopodobieństwem.Kryzys
nienormatywnymożebyćzwiązanyzezdarzeniemnienormatywnym,takim
jakchorobalubśmierćkogośbliskiego.Jegoistnienieniejestanikonieczne,
anipożądanedlajednosteklubczłonkówrodziny,nienależydonormyroz-
wojowej,wykraczapozaoczekiwanybiegżycia(Beisert,2000;Błażek,2014;
LeśniakiDobrzyńska-Mesterhazy,1999).Powyższekryteriadefinicyjnespeł-
niasytuacjapandemii.
Każdykryzysmaswojądynamikę,wprzypadkukryzysupandemicz-
negorównieżmożnawyróżnićkolejneetapy.WedługPoleszakaiPyżalskiego
(2020)etappierwszytodoświadczenienapięciajakokonsekwencjinarastają-
cychnegatywnychemocji(lęku,niepewności,złościigniewu),któreprowadzi
douruchomieniazwykłychreakcjiadaptacyjnych(poszukiwaniainformacji
iwsparciaubliskich,uciekaniawczynnościzastępczelubracjonalizacji).Na-
pięciemożeobjawiaćsięniemalobsesyjnymśledzeniemprzyrostuzachoro-
wańwPolsceinaświecie,nawetkosztemzaniedbywaniacodziennychobo-
wiązków,orazprowadzeniemrozmówdotyczącychgłówniepandemiiijej
scenariuszynaprzyszłość.Mogąrównieżpojawićsięreakcjeprzeciwne,takie
jak:ucieczkaodniepokojącejsytuacjiwoglądanieseriali,graniewgrykom-
puterowelubpodejmowaniedziałańzaradczych,copozwalanaodzyskanie
poczuciakontrolinadsytuacją(jaknaprzykładpanicznewykupywaniearty-
kułówpierwszejpotrzeby).
Naetapiedrugimnastępujenarastanienapięciapodwpływemtkwie-
niawsytuacji,którasięniezmienia,gdytymczasembodźceciągledonas
