Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Red.J.A.Janik,Nauka–Religia–Dzieje.Przyczynowość.Determinizm.
CzyPanBógrzucakostką?,Kraków2008,ISBN83-233-2523-9,©byUJ
JerzyA.Janik
InstytutFizykiJądrowejPAN
im.H.Niewodniczańskiego
Kraków
PRZEMÓWIENIENAOTWARCIESEMINARIUM
EkscelencjoKsiężeArcybiskupie,SzanowniPaństwo!
Mamyprzedsobąniebylejakąprzyjemnośćintelektualną–kolejne
seminariumzseriiseminariówwCastelGandolforozpoczętychzinicja-
tywyPapieżaJanaPawłaIIw1980roku.Jesttodrugieseminarium,które
odbywamywLublinieiktóregogospodarzemjestKsiądzArcybiskup
JózefŻyciński.Trochęupraszczającsprawę,niechmibędziewolnopo-
wiedzieć,żetradycyjniedyskutujesięnanimobszarwzajemnegoprzeni-
kanianauki(wszczególnościfizyki)ifilozofii(wszczególnościmetafi-
zyki).Dyskutująctesprawy(itoodlat),wyraźnieodczuwamywzajemną
korzyśćiwspółdziałanietychdwóchaspektówpoznania.
Chciałbym,mówiącotym,zacytowaćdwóchwybitnychfilozofów.
PierwszymniechbędzieProf.StefanSwieżawski,którytakpiszenaten
tematwDziejachfilozofiieuropejskiejXVwieku,gdyfizykabyłajeszcze
wstanieembrionalnym,alejużwyłaniałasięztegostanu
„sądzono,żewłaśniemetafizykapowinnabyćijestzbiornikiemwszystkichpod-
stawowychpojęćpotrzebnychdouprawianiawszelkichwogólenauk.Brakpo-
głębionejrefleksjinadistotąizadaniamifilozofiibytupowodował,żeusługiod-
dawaneprzezmetafizykęinnymnaukompojmowanonaiwnie,acoznacznie
gorsze,wsposóbzniekształcającyzarównostudiummetafizyki,jakiwłaściwy
rozwójnaukszczegółowych.Prężnośćrozwojowatychnaukbyłajednakdużaici,
cojeuprawiali,moglisięniebawemprzekonać,żeobiecywaneimprzezfilozo-
fówusługizestronymetafizykisązłudne,anawetzwodnicze.Nierozumiano,że
niewtejbezpośredniejaplikacjipojęćmetafizycznychwnaukachtkwiwielkość
iznaczeniefilozofiipierwszej!Niezdawanosobiesprawy,zeonasamaniejest
funkcjąinnychnaukiżepomocudzielanazjejstronyrozwojowinaukwiedzie
zupełnieinaczej,poprzezżycieumysłoweczłowieka,któremudostarczaonata-
kichperspektywnarzeczywistośćitakiegojejrozumienia,jakichnicmupoza
metafizykądaćniemoże”.
