Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Red.J.A.Janik,Nauka–Religia–Dzieje.Przyczynowość.Determinizm.
CzyPanBógrzucakostką?,Kraków2008,ISBN83-233-2523-9,©byUJ
WładysławStróżewski
InstytutFilozofii
UniwersytetJagielloński
PARTYCYPACJAIJEJODMIANY
ZARYSPROBLEMATYKI
1.
Teoriapartycypacjiniewewszystkichkierunkachfilozoficznychjest
jednakowoważna.Zakładaonaprzedewszystkimpluralizmontologicz-
ny,atakżezależnościbytowemiędzybytami.Ponadtowyraźniejjest
widocznawsystemachzakładającychdynamikęrzeczywistościniżsta-
tycznąstrukturęrzeczyistanówrzeczy.
Termin„partycypacja”,łacińskieparticipatio,participarepochodzi
odpars–„część”icapere–„otrzymywać”,„chwytać”,oznaczawięc
partemcaperelubpartemhabere,czyliposiadanie,otrzymywaniejakiejś
częścicałości,częścioweposiadanie
1.Dokładnympolskimodpowiedni-
kiem„partycypacji”jest„uczestnictwo”.
Wydajesię,żeapriorisątumożliweconajmniejtrzyprzypadki:
1Zob.Z.J.Zdybicka,Partycypacjabytu.Próbawyjaśnieniarelacjimiędzyświatem
aBogiem,TowarzystwoNaukoweKUL,Lublin1972,s.19,przypis1.Autorkaprzytacza
dwasformułowaniaśw.Tomasza:„Estautemparticiparequasipartemcapere”(In„De
Hebd.”2),„namparticiparenihilaliudestquamabaliopartialiteraccipere”(In„decelo
etmundo”L.II,lec.18).Samadefiniujepartycypacjęnastępująco:„Terminpartycypacja–
najogólniejwzięty–oznaczarelacjęzachodzącąmiędzydwiemarzeczywistościami,przy
czymjedenczłonrelacji,zawierającyzwykleszeregelementów,masiędodrugiegojak
częśćdocałości,wielośćdojedności,jakto,coniedoskonałe,dodoskonałego,nieiden-
tycznedoidentycznegozsobą,ograniczonedonieograniczonego,podobnedotożsamego,
posiadającedobędącego,złożonedoprostego,pochodnedopierwotnego,uprzyczynowane
donieuprzyczynowanego.Partycypacjaoznaczawięcudziałwpewnejcałości,cosuponuje
istnieniejakiejścałości(jedności,wspólnoty)orazpokrewieństwo,wspólnotęmiędzy
częściamiacałością(wielościąijednością)orazmiędzyposzczególnymiczęściami”.
Ibidem,s.19.KsiążkaZ.J.Zdybickiejjest,jakdotąd,najlepsząpolskąpracąnatemat
partycypacji,zwłaszcza–choćnietylko–wujęciutomistycznym.
