Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Red.J.A.Janik,Nauka–Religia–Dzieje.Przyczynowość.Determinizm.
CzyPanBógrzucakostką?,Kraków2008,ISBN83-233-2523-9,©byUJ
26
1)byćczęściączegoś,
2)miećczęśćczegoś,
3)byćczęściowoczymś.
Ad1.Częśćodwołujesięzkoniecznościdocałości.Jeślitajestjako-
ściowojednolita,częśćzaśjestjejfragmentem,„kawałkiem”,zawierate
samejakościcocałość.Niejestwięcjakościowoautonomiczna,itona-
wetwtedy,gdybyodcałościzostałaoderwanaiuzyskałaautonomięon-
tyczną.
Pozostającwramachcałości,możebyćoddzielonaodinnychczęści
lubpozostawaćznimiwtakichzwiązkach,żerozdziałniejestmożliwy.
Częścitworząwówczascałośćzwartą,rozdzielaćjemożnatylkointen-
cjonalnie.
Ad2.Miećczęśćczegośzakładaswoistąautonomiępercypującego
podmiotu,któryprzyjmujecośodpercypowanego,alenieutożsamiasię
aniznimjakocałością,anizjegocechami.Niemniejprzejętaczęśćpo-
zostajetakożsamazcharakteremcałości.Przejętaczęśćmożejednak
zachowaćcharaktercałości,odktórejpochodzi(jakpłomieńodpłomie-
nia)albouzyskaćinny,zachowującjedynieegzystencjalnymomentpo-
chodności(jakświatłoodognialubmetalurozgrzanegodoodpowiednio
wysokiejtemperatury).
Ad3.Byćczęściowoczymśoznaczaprzejęcietakichwłasności,które
zmieniającharakter(jakoprzypadłości)lubnaturę(jakoistotnecechylub
sposobyistnienia)partycypującego.Modyfikacja,jakasiętudokonuje,
nieprzekreślajednakwłasnejnaturypartycypującego;gdybytaksięsta-
ło,utożsamiłbysięonzpartycypowanym,mielibyśmywięcsytuacjęjak
sub1.Otwierająsięnatomiastnoweproblemy,takiejaksprawastopnia
zależnościpartycypującegoodpartycypowanego,stopniaijakościza-
chodzącychwnimzmianitd.
Istniejąróżnerodzajepartycypacji,jakorezultatyróżnychkryteriów
podziału.Rezygnujączklasyfikacjilogicznej,spróbujmydokonaćjej
pobieżnejtypologii:
•partycypacjastatycznaidynamiczna;pierwsząmożnabynazwać
odzwierciedleniem:zachodziwtedy,gdypartycypujące„odbija”izomor-
ficznieniektórecechypartycypowanego;jesttobodajnajsłabszaodmiana
partycypacji,trudnotubowiemmówićokontakciejednegozdrugim;
partycypacjadynamicznazakładaefektywnykontaktpartycypującego
(Pj)zpartycypowanym(Pw),wszczególnościaktywnośćPwwobecPj:
klasycznymprzykłademmożetubyćpartycypacjaneoplatońska,
•partycypacjaesencjalnaiegzystencjalna,
•partycypacjaontyczna(metafizyczna)iaksjologiczna,
