Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Pamiątka,pomnikizabytek
zwyczajnymipamiątkami,lecztakimi,którewcześniejDpochłonęłaniepa-
mięć”,pamiątkami,którewysiłkiemcałegonarodutrzebadopierobędzie
Dwyjąćzcienia,zgromadzićrozsypane,ginącezczasemiskażytelne[znisz-
czone–J.K.]”,poto,byjeDuczynićpowszechniewiadomymiiwiecznotr-
wałymi”36.
WtakiejinterpretacjitekstuKsaweregoZubowskiego,którauwzględ-
niasemantycznązależnośćzabytkuodzapomnienia,kluczowąrolęodgry-
wająodniesieniadoanamnezyikoncepcjiśladu(gr.ichnos),którywprocesie
przypominaniaprowadzidouobecnieniabytunieprzemijającego.Wartodo-
dać,żeanamnesis–jednozpodstawowychpojęćplatońskiejteoriipoznania,
przejęlineoplatończycy,atakżemiędzyinnymiBoecjusziśw.Augustyn.
Wteologiichrześcijańskiejzaczętoodnosićjedokultycznegouobecnienia
iupamiętnieniazbawczychdziełBoga37.Wydajesięwielceprawdopodobne,
żeZubowskizracjiswejprzynależnościdostanuduchownegoioczytania
wliteraturzeklasycznejmiałsporąwiedzęoanamnezieiwtymkontekś-
cieideowymstaropolskizabytekjawiłmusięjakoodpowiednikgreckiego
ichnos,czylitego,cowfilozofiiplatońskiejjestrozumianejakoDśladbytu”–
jegoznikomaresztka38.
Porównujączakresysemantycznerzeczowników,któryminazywano
reliktyprzeszłościwpoczątkachrodzimegokonserwatorstwa,wartoza-
uważyć,żepodstawoweznaczeniasłowazabytekzwracająuwagęnastatus
ontologicznyprzedmiotudziałalnościkonserwatorskiej,podczasgdysłowa:
pamiątkaipamiętnik(odpamiętać)orazpomnik(odpomnieć),rozumiane
jakoznakipamięci,wskazująnamnajegofunkcję.Godnepodkreśleniajest
to,żerozwójpolskiejmyślikonserwatorskiejwkolejnychdziesięcioleciach
jest,komujestpotrzebneidokogonależydziedzictwokulturowe?”,Mazowsze.Studia
Regionalne7(2011):22–23.
36
Zubowski,DKollekcyjastarożytnych”,149.
37
AnitaJarzynaiKatarzynaKuczyńska-Koschany,DAnamneza”,w:Modimemo-
randi.Leksykonkulturypamięci,red.MagdalenaSaryusz-Wolskaetal.,(Warszawa:Wy-
dawnictwoNaukoweScholar,2014),37–39.
38
RozważanianatematśladuodnajdujemytakżewpismachPlotyna,któryuważał,
żeichnosmożefunkcjonowaćjakoDtropbezpośrednioprowadzącydobytuprawdziwe-
go,przypominającyojegoistocieiumożliwiającypełnąanamnesis”,czyliuobecnienie.
AndrzejZawadzki,DSłabaontologiadziełaliterackiego”,w:AndrzejZawadzki,Litera-
turaamyślsłaba,(Kraków:Universitas,2010),198–199.
23
