Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
I.Kontekstyogólne-teoria,metoda,synteza
myztreściąhistorii,leczwspółbieżnywobecniej”(2013:7).Wobecowych
rozważańnależystwierdzić,żerezerwuaremnośnikówpamięcikulturowej
jestzpewnościąjęzyk,wtymjegoobszaronimiczny,takżetenprzecho-
wanyprzezliteraturępiękną.
Wniniejszymstudiumstawiamsobiecel:próbęopisufunkcjinazwwłas-
nychwystępującychwtekstachliterackichwperspektywiepamięcikulturo-
wej,zktórąonimypozostająwróżnychtypachrelacji.Literaturępostrzegam
zatemjakoźródłoformsymbolicznych,ograniczonychtudonazwwłasnych,
współtworzącychpamięćkulturową.
Onimicznyobszartekstówartystycznychmożebyćnośnikiempamięci
kulturowejwskalimakroimikro.Skalęmakrorozumiećbędęjakoodno-
szącąsiędojakościponadlokalnych,związanychzformacjąkulturowąszer-
sząniżpolska,skalęmikrozaś-jakowłaściwąkulturzelokalnej(polskiej).
Wwymiarzemakro(globalnym)ważnewydająsięnaprzykładnazwyto-
picznestanowiącesygnaływspólnotykulturowejŚródziemnomorza.Nazwy-
-toposyrozumianesąnajczęściej"jakorezultatalegorycznejdefabularyzacji
mitów,połączonejzestabilizacjąznaczeniaiporządkuaksjologicznego”
(sARnOWskA-GiEFinG2010:346).Wonomastycepolskiejpojawiasiętakżeter-
min"nazwykonwencjonalne”pojmowanyjakozaczerpnięteztradycjilite-
rackiej(kOsYL2003:436)1.Obszarnazwtopicznychwyznaczonyjestprzez
onimykulturowoustabilizowane,związaneztradycją,obecnewróżnych
tekstachpozostającychwrelacjiestetycznegoikonwencjonalnegopokre-
wieństwa.Wodniesieniudoepokdawnych(zwłaszczastaropolskich)są
toprzedewszystkimnazwywywodzącesięzkręgukulturyantycznej-
wzwiązkuztymterminy"nazwytopiczne”i"nazwykonwencjonalne”będę
traktowałsynonimicznie.
Badaniaprzeprowadzonenadonomastykonembarokowymprzynios-
łypewneustaleniadotyczącenazwtopicznych.Należytutajwspomnieć
onazwachantycznychwystępującychwróżnychkontekstachifunkcjach,
apojawiającychsię-cowartopodkreślić-wrozmaitychdyskursachepoki
(REJtER2016).Takasytuacjaprzydajeimcechynazwtopicznychponaddy-
skursywnych,copotwierdzałobyuznanieichzanośnikipamięcikulturowej
wskalimakro,sąbowiemwłaściwedlakulturyśródziemnomorskiej,czyli
-uogólniając-ogólnoeuropejskiej.Oczywiście,wwypadkuliteraturyba-
rokowejtentypnazwwykorzystywanychczęstowsposóbkonwencjonal-
ny,naprzykładjakoośrodektropu,pełnifunkcjęsygnalizowaniaciągłości
kulturowejzgodnejzówczesnymiprawidłamiretorykiipoetyki.Niecoinna
sytuacjawystępujewwypadkuliteraturynajnowszej.Zaprzykładniech
1Por.takżekOsYL1991.
