Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
wdużymstopniuwpiśmiennictwietegoautora.Nazwywłasneodzwier-
ciedlająprzedewszystkimcechyosobniczetwórcy,dopieronadrugim
planienależałobyumieścićuwarunkowaniagatunkowe.Wiązaćtomożna
zwyraźnymładunkiemautobiograficznymtwórczościJ.Parandowskiego.
Obszarnazwwłasnych,wdużymstopniupodobny,możewszakpełnić
rozmaitefunkcje,wzależnościodgatunku,jakireprezentujeobjętyana-
lizątekst.Onimymogąodnosićsięprzedewszystkimdotematykidzieła,
stanowiąwówczaspodstawowykomponentjegotkankisemantycznej.Tak
jestwwypadkuobjętychobserwacjąopowiadańorazeseju.Propriabywa-
jątakżenośnikiemasocjacjikulturowychwspółtworzącychdanyporządek
aksjologiczny-takjestwwypadkupowieści-czywyrazemnostalgiiza
minionymporządkiemświata(wtymmiejscunależywymienićreportażpo-
dróżniczy).Zwracauwagęponadtodostrzegalnenacechowaniepodmioto-
weanalizowanychtekstówJ.Parandowskiego,wktórychosobowośćautora
zaznaczasięwyraziście.Widaćtoszczególniewutworachniefikcjonalnych,
wktórychzpasjąoddanyobrazświatastarożytnegopozbawionyjestpier-
wiastkafabularnejfikcji,amimotostopieńsubiektywizmukomunikatujest
dostrzegalny4.
Sygnałempamięcikulturowejwskalimikromogąbyćnazwydanego
kręgukulturowegoniezyskującezasięguponadetnicznego,możnabyje
zatem-wzestawieniuznazwamitopicznymi-nazwaćlokalnymi.Jako
egzemplifikacjęwartotuprzytoczyćnaprzykładonimywystępującewpol-
skiejliteraturzebarokowej,ściślezwiązanezkontekstemkulturowo-spo-
łeczno-obyczajowymepoki.Spójrzmynaprzykładpochodzącyztwórczości
WacławaPotockiego:
NASTADNICKIEGODIABEŁKA
I.Kontekstyogólne-teoria,metoda,synteza
Widzącwkościelekupęprzyołtarzuluda,
Pytam,coto.Ażdiabeł,wyszedłszyzŁańcuta,
Ztrzeciąsiężenidziewką,ksiądzgowodąkropił,
Bojużjednęzadusił,adrugąutopił.
Niejestto,myślęsobie,profesyjaświęta:
Comiałksiądzdiabławygnać,tonimczłekapęta.
Niewiem,jakosięsprawi,ktowygnałzłańcucha,
Kędyjegoojczyzna,tegozłegoducha.
TakwieleksiężywSączu:cóżwżdyztymzamyłka?
Czyniechcą,czyniemogąwypchnąćdopiekiełka,
4Więcejnatentematpor.:Nazwawłasna-gatunek-idiolekt(wniniejszejmonografii).
Tamrównieżbogatailustracjamateriałowaprzeprowadzonychbadań.
