Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zachowanychztamtegookresugrobachodnaleźćmożnaepitafia–wiersze,
prośbyowspomnienieitp.Cowięcejgrobywyposażanebyływpodobizny
zmarłych–pomnikirodzinne,popiersia,wizerunkigłów
30
.Wszakże:Gróbma
jednocześniepoinformowaćgdzieznajdujesięciało,kimbyłzmarły,awreszcieprzypomnieć
wyglądicechyjegoosobowości
31
.JohnD.Durandpodkreślajednak,żedotyczyło
toprzedewszystkimnagrobkówprzedstawicieliwarstwwyższych,nagrobach
mniejzamożnychumieszczanojedynieinformacjeowieku,wjakimzmarli
32
.
Trzebapamiętać,żeposiadaniegrobułączyłosiębezpośredniozposiadaniem
prawobywatelskich–niewolnicy,ludzieżyjącynamarginesiespołeczeństwa,
aleinajubożsiobywatelegrzebanibyliwzbiorowychdołach,bezszansyna
upamiętnienienajmniejsząchoćbytabliczką.PiszeL.Winniczuk:Biedocie
wierzeniaitradycjaniepokryłykosztówpogrzebu,toteżpośmiercilosobchodziłsięznimi
równieokrutniejakzażycia:pogrzebnocą,beztrumny,gdyżbyłazbytkosztowna,wreszcie
wrzuceniedowspólnegodołu33.
EtapII:X–XVIIIwiek–cmentarzelokowanewmieście
Oilewcześnichrześcijanieutrzymywalistarożytnezasadypochówkupoza
miastami,otylekilkawiekówpóźniej,dziękiwierzewzmartwychwstanieciałpołą‑
czonejzkultemdawnychmęczennikówiichgrobów
34
,miejscapochówkuzbliżyłysię
domiejscażyciaspołeczności
35
.Odtąddwaporządki–światżywychiumarłych
30Por.Ph.Aries:Człowiekiśmierćś,s.202.
31Ibidem.
32J.D.Durand:MoralityEstimatesFromRomanTombstoneInscriptions.“TheAmericanJournal
OfSociology”1960,Vol.65,No.4,s.46.
33L.Winniczuk:Ludzie,zwyczajeiobyczajestarożytnejGrecjiiRzymuś,s.476.
34Ph.Aries:Człowiekiśmierćś,s.43.
35Ibidem,s.43–45.
31
