Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odpowiedźnapytanieoto,czyneo-noir(abyćmożetakżeisamfilm
noir)należynazwaćgatunkiem/konwencją/nurtemitd.,powinnazostać
udzielonanieprzed,awtrakcieopisujegodziejów.Zakładanienawstępie,
iżnowyfilmczarnytogatunekczyestetyka,jednoznacznieprzekreśla
możliwośćdostrzeżenia,iżjesttopojęciewruchu:takjakzbiegiemczasu
możesięzmieniaćpoetykaneo-noir,takistatustejformułykinamoże
ewoluować,anawszystkieteprzemianynakładająsiękolejne,naprzykład
te,którezachodząwobrębiesamychgatunkówiichrozumienia.
nGatunkowośćjestkłopotliwa;gatunkimutują”4-podsumowujątę
sytuacjęredaktorzyksiążkiNeo-noir5.Byćmożetosamosformułowa-
nienależałobyodnieśćdoopisywanegotutajfenomenu.Ajednak,jak
zauważającisamiautorzy,istniejejakaśstała,wspólnymianownik,który
sprawia,żeintuicyjnierozpoznajemynoirczyneo-noir6.Ichociażsfor-
mułowanietakieprowadzidozawoalowanejparafrazynadużywanego
aforyzmuAndrewTudoradotyczącegogatunku(nGatunekjesttym,za
cowszyscywspólniegouważamy”7),topozwalaonospojrzećnaneo-noir
jakonaponadnarodowy,transhistoryczny,transkulturowyiintermedialny
fenomen,nietylkodającysięoglądaćzróżnychperspektyw,lecztakże
przejawiającysięwrozmaitychformach.
Przywołanewtymrozdzialedefinicjepogrupujęwedługnajczęściej
pojawiającychsiękategorii,anastępnieskonfrontujęzkluczemhisto-
rycznym.Wtymcelukoniecznebędzietakżeodwołaniesiędoklasycznej
formułyfilmuczarnego,bowiemtojejprzemianywzasadniczysposób
zadecydowałyowspółczesnymniejednoznacznympostrzeganiuzjawisk
zzakresunowegofilmuczarnegoijegopozafilmowychwpływów.
Odcienieczerni:definiowaniefilmunoir
Wciągusześciudekadkrytycznychiakademickichrozważańnadfilmem
noirpojawiłsięszeregdefinicyjnychpropozycji,któremożnaobecnie
pogrupowaćwkilkaklas,przyczymdwiepierwszezwymienionychniżej
tezpowracająwopracowaniachnajczęściej:
1.
Filmnoirniejestgatunkiem,lecztendencją/nurtem/konwencją/sty-
lem/nastrojem/tonalnościąlubcyklem/seriąfilmów.
4M.Bould,K.Glitre,G.Tuck:ParallaxViews:AnIntroduction.In:Neo-noir.Eds.
M.Bould,K.Glitre,G.Tuck.London2009,s.2.
5Szczegółowegoprzeglądustanowiskdotyczącychwspółczesnychkoncepcjigatunku
filmowegodokonujeRickAltmanwksiążceGatunkiflmowe,przedstawiającdziesięćgłów-
nychtez,najczęściejpojawiającychsięwrefleksjinatemattegozjawiska.Zob.R.Altman:
Gatunkiflmowe.Przeł.M.Zawadzka.Warszawa2012,s.49-92.
6M.Bould,K.Glitre,G.Tuck:ParallaxViewsł,s.2-3.
7Zob.A.Tudor:Metodakrytyczna:gatunkiiautorzy.Przeł.J.Mach.nKino”1976,
nr3,s.31.
20
ROZDZIAŁPIERWSZY.CZERŃBARDZIEJCZARNAł
