Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
10Wprowadzeniedoneuronaukispołecznej
Mapowaniesystemówipoziomów(odgenomupospołeczeństwaikul-
tury)wymagawiedzyinterdyscyplinarnej,badańporównawczych,inno-
wacyjnychmetodiintegrującychanalizpojęciowych33,34.Doktrynawielopo-
ziomowejanalizywneuronaucespołecznejzapewniaramyteoretyczne
dlanaukowychbadaństrukturiprocesówspołecznychnarozmaitych
poziomachorganizacji21.Doktrynaobejmujetrzyzasadyformułowania
iinterpretowaniabadańnakontinuumpoziomóworganizacji.
Pierwsząjestzasadawielokrotnegodeterminizmuokreślająca,żezacho-
waniaspołecznemogąmiećwielorakieprzyczynywewnątrzlubpomię-
dzypoziomamiorganizacji.Naprzykładktośmożezjadaćpokaźnąilość
pizzy,byporadzićsobiezespadkiemglukozywekrwi(uwarunkowanie
biologiczne)lubżebywygraćzawodywjedzeniu(uwarunkowaniespo-
łeczne).Reakcjebiologicznetakżemogąmiećwielorakieuwarunkowania.
Chociażreakcjaodpornościowamiałabyćwyłączniereakcjąfizjologiczną
napatogenylubuszkodzenietkanek,pełniejszezrozumienieodporności
doprowadziłodowykazania,żesposób,wjakidanyczłowiekpostrzega
swojebliskiezwiązkizinnymiludźmi,możeoddziaływaćnastanyzapalne
iodporność35.Strespsychospołecznydziałającyzapośrednictwemtego,
jakmózgpostrzegaznaczeniewydarzeń,możetakżezwiększaćwytwarza-
nieprozapalnychcytokinwsytuacjibrakuinfekcjiczyzranienia.Badania
nazwierzętachujawniłypodobnezależnościumyszy:narażeniemyszyna
dwutygodniowąizolacjęspołecznązwiększałoczęstośćprzerzutówraka
wątrobyczęściowoprzeztłumienieukładuodpornościowego36.Ważną
konsekwencjązałożeniaowielokrotnymdeterminizmiejestto,żecało-
ścioweteoriewymagająuwzględnianiarozmaitychczynników,nierzadko
zżnychpoziomóworganizacjiprzykładowo,zpoziomubiologicznego
przezpoziomorganizmóważposferęspołeczną.
Zasadadeterminizmunieaddytywnegowskazuje,żewłaściwościcałości
niezawszedająsięprzewidywaćnapodstawiepoczątkowodostrzeżonej
prostejsumycharakterystykjejczęści21.Naprzykładbadanozachowanie
naczelnych(zwyłączeniemczłowieka)popodaniuamfetaminylubpla-
cebo37.Zobserwacjiniewyłaniałsiężadenwzorzecdoczasu,wktórym
doanalizwłączonopozycjęwhierarchiizajmowanąprzezkażdegoosob-
nika.Uwzględnienietegoczynnikaspołecznegopozwoliłowykazać,że
amfetaminanasilałazachowaniadominująceunaczelnychzwyższych
szczeblidrabinyspołecznejorazwzmacniałazachowaniauległeuzwie-
rzątzajmującychpozycjeniskie.Czystobiologiczna(albospołeczna)ana-
lizaniezależnieodzaawansowaniatechnikpomiarowychniepozwoliłaby
odkryćistniejącychrelacjihierarchicznych.
Iwreszcie,istniejeskłonnośćdomyślenia,żetoczynnikibiolo-
gicznedeterminująstrukturyiprocesyspołeczne,alezasadawzajemnego