Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
.czynnikiwzrostowe–substancjestymulującenamnażaniesięiróż-
nicowanieróżnychtypówkomórek,
.cytokiny–związkiregulującedziałaniesystemuimmunologicznego.
Wmomencieurodzeniamózgdzieckaważyokoło350g,alebardzo
szybkorośnieiwcześnieosiągawagędorosłegomózgu.Ilośćistotyszarej
osiągaszczytw5rokużycia,potemzmniejszasiędookresudojrzewania,
abywzrastaćponownieimalećstopniowodopóźnejdorosłości.Taka
fluktuacjamożebyćzwiązanazredukcjąsynaps.Przezpierwszedwalata
życiadzieckapowstajeokoło400tys.synapsnasekundę.
Występujeteżzróżnicowanietemparozwojumózguzależnieod
okolicy.Obszaryczołowerozwijająsięnajwolniejinajpóźniejosiągają
dojrzałośćfunkcjonalną.Wewczesnymdzieciństwie,czylipodkoniec
pierwszegorokużycia,potempomiędzy3a6rokiemżycia,anastępnie
wokresiedojrzewaniaobszaryterozwijająsięintensywnie.Istotaszara
obszarugrzbietowo-bocznegokoryprzedczołowejnieosiągadojrzałoścido
końcaokresumłodzieńczego,amielinizacjadrógnerwowychtrwado20–
–30rokużycia.
1.2.Okresykrytyczneiplastycznośćrozwojowa
Napewnychetapachrozwojuorganizmjestbardziejwrażliwynaokreślone
rodzajebodźców,alejednocześniebardziejpodatnynazranieniezestrony
czynnikówśrodowiskowych–temomentynazywasięokresamikrytycz-
nymi.
Plastycznośćmożnadefiniowaćjakodostosowanieukładunerwowego
dozmianśrodowiskazewnętrznego(odbieranychprzezsystemysenso-
ryczne)lubwewnętrznego(efektyuszkodzeńukładunerwowego).
Jakdalecerozwójmózgujestzdeterminowanygenetycznymplanem
rozwojuistanowitylkoprocesrozwijaniasiętegoplanu,awjakimstopniu
kształtujesiępodwpływemoddziaływaniaśrodowiska?Odpowiedźnato
pytaniewydajesięzasadniczadlazrozumieniazjawiskaplastyczności
rozwojowej.
Okresprenatalny
Wczesnestadiarozwojumózgusąwwiększymstopniuograniczonedo
16
rozwijaniatylkoprogramu,któregocelemjest„wstawienie”prawidłowej
