Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
procesuwyjaśniającegopowrótfunkcjizaburzonychnaskutekuszkodzenia
mózgu.Sugerowałon,żeuszkodzeniedanegoobszarumózgupowoduje
równieżdeprywacjębodźcowąizakłócenieaktywnościinnychczęści
mózgunieuszkodzonychbezpośrednio.Prowadzitodopowstaniapewnego
rodzajuszokuwcałymukładzienerwowym.Obserwowanapoprawafunkcji
toskutekpowrotudonormalnegofunkcjonowaniaobszarównieuszko-
dzonych.Wlatach30.K.Lashleynapodstawiebadańnadzwierzętami
sformułowałpierwsząteorięekwipotencjalności,którazakładałapowrót
funkcjidziękidziałaniucałejmasymózgu.Wroku1961G.Stavraky
opublikowałhipotezęfunkcjonalnejreorganizacjisynaptycznej,któ
nazwałnadwrażliwościąpozniszczeniupołączeńnerwowych.Wedługtej
hipotezywuszkodzonymobszarzepozostałewłóknanerwowelubprocesy
postsynaptycznemogąstaćsięniezwyklewrażliwenawetnaśladoweilości
neurotransmitera.Zatemniewielkiewartościneuromediatorówmogą
aktywowaćpolezyjneszlakinerwowe,cowrezultacieprowadzidotwo-
rzenianowychpołączeńsynaptycznych.Należywspomniećteżtezę
H.Goldberga,którypowrótfunkcjiwyjaśniazjawiskiembehawioralnej
substytucji.Organizmosiągatensamcel,używającinnejdrogi,costanowi
rodzajobejściazakłócenia.
1.3.Plastycznośćaspecjalizacja
Próbawyjaśnieniazwiązkumiędzyplastycznościąaspecjalizacjąfunk-
cjonalnązgupojawiłasięwyraźniewodniesieniudorozwojujęzyka
wontogenezie.Wdyskusjachwyróżniałysiętrzystanowiska.
1.Tezaoekwipotencjalnościmózguzakładała,żewmomencieuro-
dzeniaobiepółkuletakiesameikażdamożesłużdopełnieniafunkcji
językowych.
PrzykładstanowićmożezałożenieS.Ortona/E.Lenneberga,żezasadni-
czymicechamifunkcjonalnymizgudzieckajestwnoważność
funkcjonalnastrukturorazplastycznośćrozumianajakomożliwośćprzej-
mowaniafunkcjiuszkodzonychobszarówprzezmiejscanieuszkodzone.
Obiecechypozostajądosiebiewtakimstosunku,żeimmniejszaspe-
cjalizacja,tymwiększaplastyczność.Dodatkowymzałożeniembyłaścisła
zależnośćobucechodwiekudziecka.Plastycznośćispecjalizacja
pozostawałafunkcjąwieku,zatemimdzieckomłodsze,tymcharakteryzuje
sięwiększąplastycznościąimniejsząspecjalizacją.Tezazostałapoparta
20
wielomadowodamipłynącymigłówniezobserwacjidynamikizmian