Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Palestynawpóźnejepocebrązu(XIV–XIIIw.)
byływpływyegipskie,alesamEgiptniegardziłteżprzedmiotamiluksusowymi
importowanymizpodległychmukrólestwPalestyny.Wełnianeubrania,barwio-
nepurpurąlubwielokolorowozdobionehaftamiiaplikacjami,pozostająwkon-
traściezegipskimiubioramizbiałegolnu.CenionabyłateżwEgipciebroń
zbrązu,łuki,wozyikoniepochodzącezPalestyny(analogiczniedoproduktów
pochodzącychzSyriiiGórnejMezopotamii).Szczególniepożądanabyłapasta
szklana,októrąEgipcjaniestaralisięwnadmorskichmiastachPalestyny(LA2
zYursa,LA11zAszkelonu,LA23zokolicLakisz,LA100zAkko,LA122
zTyru),rozprowadzanabyłaonawkawałkachjakopółprodukt,służącydo
wykonywaniazeńmałychwazikolorowychdrobiazgów.
Handelrozwijałsięintensywniewewnątrztzw.systemuregionalnego,obej-
mującego–odEgiptudoAnatoliiiodMorzaŚródziemnegodoBabilonii
–strefyzurbanizowaneiupaństwowione,wktórychużywanopismaistoso-
wanoinstrumentywymianypolityczno-dyplomatycznej(obokczystohandlo-
wej),azatemregionybędącewstanierozwiązaćnieuniknionesporyfinansowe
ikarnewedługwspólnieprzyjętychnorm.
Nikłesąnatomiast(jeśliskonfrontujesięjezezdecydowanieodmiennąsytu-
acjązepokiżelaza)zewnętrznepowiązaniategosystemuztrasamiśródziemno-
morskimi(żeglugakananejskazdajesiębyćograniczonadoakwenupomiędzy
egipskąDeltąaCypremlubconajwyżejKretą)izkarawanowymidrogamipustyn-
nymi(niedysponowanojeszcześrodkamitechnicznymidoopanowaniapustyni).
Palestynaznajdowałasięwcentrumtegoruchuhandlowego,przechodziły
przezniąkarawanywłasne,aleiegipskie,wysyłanedowielkichkrólówzAzji
(Mitanni,Babilonu,Hatti,Asyrii)orazstamtądwracające.Wymianamiędzy
dworamibyłaczęściowoprowadzonanazasadziedarówdyplomatycznychice-
remonialnych,alewwiększościnanormalnychzasadachrynkowych.Ogromny
ruchhandlowymusiałwiązaćsięzpozyskiwaniemmetaliitkanin,którejednak
nieprzetrwały(niszczonelubwtórnieprzetwarzane)irzadkotylkopojawiają
sięwźródłacharcheologicznych.Oskaliobrotówwlewkamimiedzi(zCypru)
icyną(prawdopodobniezIranu)mówiąjednakodnalezionewrakiokrętów,
daneikonograficzneiteksty.Wtymobieguhandlowymuczestniczyłytakże
pałacePalestyny.Świadectwaarcheologicznesąbogatszejeślichodzioimpor-
towanąceramikę.Obfitośćceramikiprodukcjicypryjskiejimykeńskiejwynika
poczęścizesprowadzaniajejwpostaciwyrafinowanychnaczyństołowych,
atakżeopakowańolejkówaromatycznych,żywic,jakrównieżopium.Zdrugiej
stronyobecnośćwEgipciewielkichamforkananejskichświadczyoznaczącym
eksporcieoliwy.
Jeżeliuwzględnisię,żegromadzenieprecjozówiobrótprestiżowymidobrami
byłyskoncentrowanewpałacach,ajednocześniezmniejszałosięterytoriumrol-
nicze(wrazznimzaśprawdopodobnieliczbaludnościiwielkośćprodukcji),
