Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Palestynawpóźnejepocebrązu(XIV–XIIIw.)
kóziowiec.Mamybardzoograniczonedanearcheologiczneitekstowena
tematwiosekpalestyńskichzpóźnejepokibrązu,alemożemyposłużyćsię
jakopunktemodniesienia(zzachowaniemkoniecznejostrożności)ówczesnymi
archiwamizsyryjskichAlalakhiUgarit.
Wieśbyłajednostkąosadnicząniewielkichrozmiarów,aleteżjednostką
krewniacząidecyzyjną.PomocnewokreśleniurozmiarówwsisąlistyzAlalakh,
gdziejakowieś(zadministracyjnegopunktuwidzenia)traktowanesągrupy
domów,począwszyoddwóch–trzech,askończywszyna80,ześrednią25domów
isetkąmieszkańców.AbyuzyskaćdanerealnedlaPalestyny,liczbytetrzeba
obniżyćojednątrzecią.Populacjabyłapodzielonanatzw.domywolnychwieś-
niaków(bupżu)ipasterzy(Khanów)orazmniejszośćokreślanąterminemDsług
króla”(którzyniebyliokreślanijakoDsynX-a”,alejakoDnależącydoY-a”);
maryannuobecnisątylkowwiększychwsiach.
Spróbujmyjednakustalićwzajemnezależnościmiędzyludnościąnapo-
ziomielokalnym.Wkwestiipokrewieństwaoczywistejest,żemechanizmy
wymianymałżeńskiejwpołączeniuztradycjamispadkowymipowodowały,że
wwiosce–zważywszynajejśredniąliczbę25rodzin–wszyscybylispokrew-
nienizewszystkimi.Tłumaczytoskłonnośćdouznawaniajednostkiosadniczej
(wieś)zarównoważnośćjednostkirodowej(klan,zob.rozdz.3.4)orazdonada-
waniawsinazwywyprowadzonejodeponima(lubodwrotnie–dotworzenia
imieniadomniemanegopraprzodkaodnazwyosady).
Wieśposiadałaorganywładzysamorządowejostrukturzekolegialnej
(lubwręczprzedstawicielskiej).Odpowiadałyonedwojakimpotrzebom.Na
pierwszymmiejscuznajdująsięprzypadkikłótnilubprostychkonfliktów
wewnątrzwsi,obokkoniecznościadministrowaniacałąkonfliktogennąsferą
prawnąisocjalną:ślubamiiporzucaniem(żon),dziedziczeniemiadopcją,
sprzedażąinabywaniemzieminiewolników,pożyczkamiigwarancja-
mi,itd.Podrugie,wieśtraktowanabyłaprzezpałacjakoadministracyjna
całość,azatemponosiławspólnąodpowiedzialnośćzaspełnieniewysuwa-
nychprzeztenżeżądańwzakresie:liczbyproduktówdoodprowadzeniajako
podatek,ludziodsyłanychdosłużbypańszczyźnianej,poborudowojska
wwypadkuzagrożenia,poszukiwaniauciekinierówizbiegłychniewolni-
ków,problemówzabójstwirabunkukupcówprzechodzącychprzezterenwsi.
Wprzeciwieństwiedobiurokratycznegozarządzaniapałacemwieśkiero-
wanabyłakolegialnie.Wwąskimznaczeniuzarządzanabyłaprzezradętzw.
starszych(żibūti)lubojców(abbū),tzn.głowyrodzin,mającewiększyautorytet.
Tekstyzpóźnejepokibrązusygnalizująwkilkuprzypadkachkolegiapięciu
starców,cobyłobyćmożeminimalnąliczbą,bydecyzjemiałymocprawną.
PewientekstprawniczyzUgarit(Ug.V
,s.141–143)wyjątkowowyszczególnia
imionastarszychwsiRakba,gdyżbyligwarantamipewnejtransakcji:DBabiyanu
