Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Palestynawpóźnejepocebrązu(XIV–XIIIw.)
39
synYadudanu,Abduijegosyn,Addunujegozięć,i»przywódca-tysiąca«”.
Niejesttozpewnościąprzykładfunkcjonowaniasystemudemokratycznego,
araczejwyłonienienajsilniejszychpostacizklanu,którekontrolowaływieś.
Napoziomierozszerzonymzkoleiistniałozgromadzenieludowe,któreteksty
akadyjskienazywająDzebraniem”lubprościej–Dmiastem”.Uczestniczyliwnim
prawdopodobniewszyscydorośliwolnimężczyźni,abyłozwoływanedlapodej-
mowanianadzwyczajnychdecyzjiadministracyjnych.Wreszcie,tylkodokon-
taktówzpałacemistniałafunkcjajednoosobowa–Dwójta”(bazdnu),zapewne
znominacjilubzaprobatykrólewskiej,alerezydującegowwiosce.Zapewne
byłonobiektemwielunacisków,takzgóry,jakizdołu.
Wewnątrzwsihołdowanojednakzasadompokrewieństwa,kolegialności,
solidarności(widocznejesttowlistachgwarantówczywprocedurachpożycz-
kowych)iodpowiedzialnościzbiorowej(cowidaćzezmowymilczeniapanującej
wprzypadkuniewyjaśnionychprzestępstw).Choćmałe,wsiebyłyzłożonymi
organizmami.Pałaczarządzałnimi,traktującjejakojednostkiadministracyjne,
adlapotrzebsądownictwa–jakoniepodzielnekomórkiterytorialne;odwe-
wnątrznatomiastbyłypostrzegane(itakteżfunkcjonowały)jakorozszerzone
grupykrewniacze,posiadająceiużytkująceobszarrolniczo-pasterski.
Samomiastostołeczne,pozbawionepałacukrólewskiegoiludzikrólew-
skich,teżbyłowsią(choćwiększąodinnych),miałozatemswojąradęstarszych
iswojezgromadzenieludowe,którewwypadkukryzysuwyrażałoopinięimiało
udziałwpodejmowaniudecyzji,takżetrudnych,anawetbędącychwotwartej
opozycjiwobeckróla.PrzypadekwypędzeniazByblosstaregokrólaRib-Adda
jestszczególniedramatyczny,aleuwypuklarolę,jakąwolnaludnośćmiasta
mogłaodgrywaćwsytuacjikryzysu:
GdyAziruzdobyłSumurę–Rib-Addapoinformowałfaraona–ludGubla(Byblos)zo-
baczyłipowiedział:DDokiedybędziemyopieraćsięsynowiAbdi-Aszirta?Naszepieniądze
zostaływydanenawojnę!”Iodłączylisięodemnie,alejaichzabiłem.Aonirzekli:DDo
kiedybędziesznaszabijał?Apotemskądweźmieszinnychludzi,abyponowniezasiedlili
miasto?”Napisałemdopałacu(egipskiego),abymiprzysłanowojsko,aleniezostałomi
posłane.Wówczasmiastopowiedziało:DOpuśćmygo,przejdźmynastronęAziru!”Aleja
rzekłem:DJakmiałbymprzejśćnajegostronęiopuścićkróla,megopana(tzn.faraona)?”
Alemójbratzabrałgłosizłożyłprzysięgęmiastu,onitoprzedyskutowaliiznaczniejsi
zmiastaprzeszlinastronęsynówAbdi-Aszirta(LA192).
Okazjonalniezgromadzeniemiałokompetencjepolityczne,alezdarzałosięto
jedyniewprzypadkuwakatunatroniekrólewskimiwyłącznieczasowo,wocze-
kiwaniuażpustkawładzyzostaniewypełniona(zob.LA194–195,199,273).
Wracającdozwyczajnychwsi,widzieliśmy,żeichczęśćtworzyłytakże
grupypasterskie,zajmującesięgłówniehodowląkóz.Ponieważhodowlata
prowadzonabyłazapomocąwypasuredykowego,zachodziłatutypowasytuacja
