Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Palestynawpóźnejepocebrązu(XIV–XIIIw.)
dymorficzna(jaknazywająjąantropolodzy),wktórejtasamagruparazjest
zebrananajakimśmiejscu,arazrozproszona,wzależnościodporyroku.Dziś,
poodrzuceniusztywnegopodziałunanomadówiludnośćosiadłą(wynikającego
zXIX-wiecznego,ewolucjonistycznegowzorca),przeważawizjaażzabardzo
ujednolicona,jakbytesamejednostkirodzinnewtymsamymczasiezajmowały
sięirolnictwem,ipasterstwem.Tozespolenierolniczo-pasterskiesprawdzasię
dlawsijakocałości,alewjejobrębie–jakpokazująlistyzAlalakh–domy
pasterzybyłyzdecydowanieoddzieloneod(liczniejszych)domówzwykłych
wieśniaków;zresztątypdziałalności(wędrówkazbydłemlubpracazwiązana
zziemią)wymagałpewnejspecjalizacji.Pasterzeirolnicyżylijednakrazem
wsezoniekoncentracjiiwspólnemusielimiećmiejscaświęte,któreodwiedza-
li.Zazwyczajbyłyonezwiązanezgrobamiprzodkówizwiekowymidębami,
jakomiejscami,gdziemogłoobjawiaćsiębóstwoigdzieskładanoofiaryna
ołtarzachpodgołymniebem.Tatypologiajestdobrzeznanazhistoriipa-
triarchów:dąbMamre(Rdz13,18;14,13;18,1;25,9–10)zgrobemAbrahama
iSary,apóźniejIzaaka(35,27)iJakuba(50,13),dąbMore(12,6),gdzieJahwe
objawiłsięAbrahamowi,iinne.Sątowprawdzietekstyzredagowanedużo
później,aledwatekstyzUgarit(PRUIII,s.109i131)jużwXIIIw.sygna-
lizująmiejscezwaneDdąbSzerdanu”naobszarzewsiIli-isztamaiMati-Ilu,
jedynychteoforycznychtoponimówwokolicy.Zwłaszczapierwszy:DBógwysłu-
chał”(jakwbiblijnymtoponimieEsztemoa<)musiałoznaczaćmiejscewyroczni
lubboskiegoobjawienia.
9.Nomadzi„zewnętrzni”
Tekstyzpóźnejepokibrązuzawierająjednaktakżeinformacjeoprawdzi-
wychDzewnętrznych”nomadach.Niesąoniokreślanizapomocąterminów
geograficznych,ale–rzecbymożna–plemiennych:toSutejowiewtekstach
akadyjskichiSzasuwtekstachegipskich.Obszaremichgłównejaktywności
byłypołudnioweiwschodniestepy,nagranicachprawdziwejpustyni,alespo-
tykanoichtakżenawyżynachcentralnych.Ichobecnośćpostrzeganabyłajako
niebezpiecznadlaprzemierzającychtetereny:pałacniemiałwładzynadtymi
obcymiplemionami,wyjąwszynajmowanieichjakoprzewodnikówlubeskortę.
Otoilustracjatejsytuacji,przekazanaprzezegipskiegoposłańca(napapirusie
AnastasiI,zepokiramessydzkiej):D(NadrodzedoMaghary)niebozadnia
jestciemne,zarośnięteprzezjałowiecidębyijodły,któresięgająnieba.Lwy
sątutajliczniejszeniżpantery,sąniedźwiedzieorazgrupaSzasuczyhających
nadrodze(...).(WdrodzedoMegiddo)znajdujesięprzewężenienękaneprzez
Szasuukrywającychsiępodkrzewami;majączterydopięciułokciodgłowydo
