Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Rozdział1.SytuacjanieruchomościzabytkowychnaDolnymŚląsku…
listwskazanom.in.:zamekwOsetnie,pałacewBrzeziuwpowiecieoleśnickimipałac
Minkowskiewpowiecienamysłowskim
71
orazparkwChwalimierzuwpowiecie
średzkim
72
.Przyzwolenienatakieużytkowaniezabytkówwynikałozogólnopolskiego
kierunkuprzyjętegoprzezwładze,któryuwzględniałjaknajszerszeichwykorzystanie
napotrzebyrozwijającejsięgospodarkiuspołecznionej.Urzędyniechciałysiętemu
sprzeciwiać,wydzielajączabytkizplanowanychprzejęćmajątków,zastrzegałyjednak,
żeichużytkowanieiadaptacjęnależykonsultowaćzodpowiednimispecjalistami.
Jednakostatecznymefektembyłobezmyślneniszczeniezabytków,wktórychlokowano
biura,mieszkaniaimagazyny.Właściwieprzystosowywanojedowszystkichcelów,
którychwymagałypotrzebygospodarstw,dlategonajczęściejprzebudowywanoje
szybkoiniedbale,bezporozumieniazodpowiednimisłużbami.Pozostałebudynki
gospodarcze:mleczarnie,młyny,cukrownie,chmielarnie,gorzelnie,spichlerze,stajnie
iobory,przekazywanozaśspółdzielniomprodukcyjnym,któreoniedbałyzewzględów
użytkowych73.Jednakkiedywcałymkraju,naskutekradykalnejzmianywpolityce
rolnej,nastąpiłrozpadniemal94%spółdzielni,wiązałsięonz„bezkarnymniszczeniem,
paleniem,grabieżąidewastacjązespołowegomajątku”74.
Gospodarstwomprzydzielanoobiektylubcałezespoływróżnymstanietech-
nicznym-odbardzodobregodoruin.Dużemajątkiprzeznaczonorównieżnacele
grupowegoosadnictwapracownikówgospodarstwpaństwowych.Jednakkomplek-
sowezagospodarowanietychobiektówstanowiłotrudnydorozwiązaniaproblem.
Kwestieteporuszonom.in.naIsesjiRadyNaukowejdlaZagadnieńZiemOdzyskanych
wKrakowiew1945r.:
Dotychczasowezabudowaniafolwarczneniespełniająrolidlakilkunastubądź
kilkudziesięciuodrębnychwłaścicielidawnegofolwarku.Zagadnieniebudowy
jestbardzoskomplikowanenietylkonanowych,leczinastarychziemiach
wzwiązkuzdokonywanąreformąrolną.Ludziemieszkającwciążwdworskich
czworakachnieczująsięgospodarzamiwłasnegogruntu,psychicznieźletona
nichdziała.(…)Atymczasemfolwarkinanowychziemiachmusząbyćodrazu
przejęteimusibyćrozpoczętagospodarkaniezwłocznie-bezstratyczasuna
budowęodrębnychdlakażdegogospodarzazabudowań75.
samejmiejscowości.Prawdopodobnieza„zamek”wziętojedenzwielubudynkówmieszkalnychlubpałac
wKwietnie(obecniewgminieMalczyce).Najbardziejwiarygodnedanedotycząceliczbyzabytkówprzejętych
przezgospodarstwapaństwowepochodziłyzdokumentacjizlatdziewięćdziesiątychXXw.wrocławskiej
AgencjiWłasnościRolnejSkarbuPaństwa.
71
Wgrudniu1949r.,KonserwatorWojewódzkiwyraziłzgodęnawydzielenieXVIII-wiecznegopałacu
wrazzparkiemnapotrzebywczasowejakcjiturnusowej.
72APWr,UWW
,WKiSweWrocławiu,Pismozdnia11.08.1949r.,sygn.XVII/109,s.61.
73
J.Pruszyński,DziedzictwokulturyPolski.Jegostratyiochronaprawna,t.2,Zakamycze,Kraków
2001,s.198.
74
J.Paliwoda,Zagadnieniaprawnespółdzielniprodukcjirolnej,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,
Warszawa1987,s.47.
75
P
.Dziurzyński,OsadnictworolnenaZiemiachOdzyskanych,LudowaSpółdzielniaWydawnicza,
Warszawa1983,s.108.
