Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historyczneiwspółczesneujęciafenomenudiaspory
21
jakoetnicznegrupymniejszościoweopochodzeniumigranckim,zamieszkałe
idziałającewpaństwachosiedlenia(hostcountries),któreutrzymująsilne
sentymentalneimaterialnezwiązkizeswoimpaństwempochodzenia(ojczy-
zną,homeland)
9
.Autorwskazywałnatakieelementyskładowediasporyjak:
dobrowolnalubprzymusowamigracja,osiedleniesięwinnympaństwie(lub
państwach),zbiorowatożsamośćisolidarnośćzinnymiczłonkamiwspól-
noty(któresąpodstawąwzajemnychkontaktówidziałańmającychnacelu
zachowanieodrębnejtożsamości),silnerelacjewewnątrzdiaspory(między
różnymiskupiskamijątworzącymi)orazzwiązkiłączącediasporęzpań-
stwempochodzeniaizpaństwamiosiedlenia.Tadefinicja,jakijejpodobne,
podkreśladwiezasadniczecechydiaspory:rozproszenieterytorialneoraz
związkizkrajempochodzenia,którymożebyćsuwerennylubbędącypod
kontroląinnychpaństw.
DefinicjasformułowanaprzezShefferadoczekałasiękolejnychmody-
fikacji.AmerykańskipolitologWilliamSafran,opierającsięnaarchetypie
diasporyżydowskiej,zaproponowałlistęsześciukonkretnychcech.Przyjął,
żespełnienieprzynajmniejkilkuznichstanowipodstawędookreśleniadanej
wspólnotymianemdiaspory
10
.Zaproponowanąprzezniegodefinicjędia-
sporyuznajesięzapoczątekwspółczesnychstudiównadtymzjawiskiem
11
.
Katalogcechcharakteryzującychdiasporęobejmował:obecnośćwinnych
państwachniżkrajpochodzenia,kolektywnąpamięćokrajupochodzenia
(jegopołożeniu,historiiiosiągnięciach),odrębnośćodspołeczeństwaprzyj-
mującego,gotowośćdopowrotudokrajupochodzenia,poczuciezobowiąza-
niadopodejmowaniakoniecznychdziałańnarzeczkrajupochodzenia(jego
bezpieczeństwairozwoju),świadomośćwspólnotyetnicznejiwięzizkrajem
pochodzenia
12
.ZdaniemSafranaelementempodstawowymkonstytuującym
diasporęjestkolektywnapamięćomiejscupochodzenia(krajuprzodków)
idążeniedopowrotudoniego,ajeśliniejesttomożliwe-doodtworzenia
gowinnymmiejscu.Kolejniautorzyodwołującysiędopojęciadiaspory
czerpaliinspiracjębezpośredniozdefinicjisformułowanejprzezSafrana
13
.
9Ibidem.
10W
.Safran(1991),Diasporasinmodernsocieties:mythsofhomelandandreturn,
Diaspora1(1).
11R.Cohen(1999),GlobalDiasporas:AnIntroduction,London:Routledge,s.6.(mo-
nografiadoczekałasiękilkuwydań;stronypodanewprzypisachodnosząsiędodrugiego
wydaniaz1999roku).
12W
.Safran(1991),op.cit.,s.83-84.
13Przykładowo,JamesCliffordwtekściepoświęconymsemiotycznemuznaczeniupo-
jęciadiasporywskazujenanastępującecechydiaspory:historiarozproszenia,mity/pamięć
okrajupochodzenia(homeland),alienacjawkrajuzamieszkania(hostcountry),gotowośćdo
ewentualnegopowrotu,podejmowaniedziałańwspierającychkrajpochodzeniaikolektywna
