Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wprowadzenie.Re-kreacjanieistniejącejkrainy
zbadaniaminadfolklorem,numizmatykęzdziejamikupiectwa,
genealogięzheraldyką(byłwsprawachgenealogiiinflanckichabso-
lutnymekspertem!),historięsztukizhistoriąwojskowościireligii.
Charakterystykajegoosobowościzasadzasięnauroczychprzeci-
wieństwach.Niezwykłądrobiazgowośćidokumentarnośćłączył
zpasjąideologa,lokalnyszowinizmzlojalnympatriotyzmempol-
skim;arystokratycznejwyniosłościtowarzyszyłoautentyczneipeł-
nesympatiizainteresowaniechłopemłatgalskim,dlaktóregowy-
myślałjęzykpisany.
Pretekstemdozaistnieniakulturypolsko-inflanckiejbyłalitera-
tura.Niemawhistoriipiśmiennictwapolskiegoosobnegorozdziału
opolsko-inflanckichpisarzach,choćwieletekstównosisygnatury
miejscazwiązanezInflantami.Ichodczytanieprzedstawiadlalite-
raturoznawcytrudnośćwynikającąznierozpoznanegośrodowiska
kulturowego.PowieściKazimierzaBujnickiegoczywierszeOlgi
Dauksztyodsłaniająsięwinterpretacjijedyniepouprzednimokre-
śleniuwarunków,wjakichpowstawały.Niechodzitylkoozespół
determinantspołecznychczypolitycznych,aleozbiórczynników
kształtującychmentalnośćpisarza,wpisanegowróżneperspektywy
wspólnotowe.Wielokulturowośćlokalnawyrażasięnapoziomiede-
klaratywnymwszeregudyskursów,którymiprzemawiatendencja
identyfikacyjna,przyczymdyskursytestanowiądynamicznyukład,
niekoniecznieharmonijny.ZaprezentowanywrozdzialeVprzykła-
dowyzestawdyskursówzostałdostosowanydoprzypadkówinflanc-
kich,wydajesięjednakdośćtypowydlapograniczykulturowych
wogóle.
Interesującejestjednaknietylkoto,cozostałoświadomieprzez
pisarzawtłoczonewramydyskursu,lecztakżewszelkienieuświa-
domioneoperacjewykluczaniaizaprzeczania.Literaturapolsko-in-
flanckastanowiskrajnyprzypadeklokalnegopiśmiennictwa,które
uległopodmiotowejdezintegracjiwtrakcieustanawianiatożsamo-
ści.Jeżelimówimy,żeInflantyPolskieniezaistniałyjakoodrębna
kulturailiteratura,tozagłównąprzyczynętegostanurzeczyuznać
wypadarozproszeniepodmiotunaniedającesięuzgodnić,nawza-
jemsprzecznedążeniaidentyfikacyjne.Sytuacjawielokulturowa,
charakterystycznadlaniektórychtypówpograniczy,wymuszana
jednostkowymdoświadczeniuegzystencjalnymopozycjęswojskie–
obce,coprowadzidonieustannieodnawianegopytaniaotożsamość.
Dyskurspodsuwagotowerozwiązanie,alezarazempozbawiaodręb-
ności.Literaturapolsko-inflanckaskładasięzmozaikinieprzystają-
cychdyskursóworazodpadów,ścinków,punktówdoświadczenia,
pozostającychpozadyskursywnymwyrazem.Kulturainflanckanie
zaistniała,ponieważniemieściłasiędokońcawżadnymznarzuca-
nychjejzzewnątrzdyskursówwspólnotowych.
