Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.AufsegelungLivlands
37
ZpunktuwidzeniaświadomościidentyfikacyjnejNiemcybał-
tyccyznajdowalisię(izapewneznajdujądoteraz)wciekawejsytua-
cji,gdyżwodróżnieniuodŁotyszyiEstówniebyliBałtamiigdy
wXIXw.rodziłsięestońskiiłotewskiruchnarodowy,kryteriumto
stanowiłojedenzczynnikówróżnicujących.AleniebylitakżeNiem-
cami,nigdyformalnienienależelidopaństwaniemieckiego,ich„ko-
rzenieetniczne”ginęływmrokachśredniowiecza(wtymprzypadku
wyjątkowociemnego).Tylkodwukrotnie,wsytuacjidramatycznego
zagrożeniazeWschodu–wpołowieXVIw.orazpodczaspierwszej
wojnyświatowej–zrodziłasięwśródNiemcówbałtyckichideapoli-
tycznegopołączeniazkrajaminiemieckimi,wobuprzypadkachspeł-
złaonananiczym,główniezpowoduniejasnegostanowiska„cen-
trum”.JedyniepodczasIIwojnyświatowejnatrzylatakrajebałtyc-
kiezostaływcielonedoRzeszy.
1.AufsegelungLivlands
HistorycznaopowieśćNiemcówoInflantachzwyklerozpoczyna
sięodlądowaniakupcówzLubekiuujściaDźwinyokołoroku1158–
59(datypadająróżne),którzyzabłądziliwdrodzenawyspęOzylię
(niem.Oesel,est.Saaremaa)lubdoVisbynaGotlandii,zostaliznie-
sieniprzezsztormalbopoprostuzrozmysłemzboczylizdrogiwcelu
poszukiwanianowychterenówhandlowejeksploracji.Dużowcześ-
niejnawiązanezostałykontaktyhandloweNiemcówzNowogrodem,
gdziejużwpierwszejpołowieXIIw.zawieranebyłytransakcjeku-
pieckieitrwaławymianahandlowawzdłużNewy.Wpłynięciestat-
kówdoujściaDźwinynależywięctraktowaćnietylejakoprzypadek,
doktóregonastępniedopisujesięlegendy,ileraczejjakoposzukiwa-
nienowejdrogihandlowejnawschódiwgłąblądu7.Wratuszu
wBremiedodzisiajmożnaoglądaćobrazLudwigavonMeydella
zroku1839,przedstawiającyhandelwymiennynabrzeguDźwiny
pomiędzyniemieckimikupcamiitubylczymiLiwami–utrwalający
mitopokojowym,partnerskimwspółistnieniumiejscowychiprzyjezd-
nych.Wniemieckiejhistoriografiidlategofragmentudziejówutar-
łosięużywaćokreślenia:„AufsegelungLivlands”,cooznaczamniej
więcejtyle,co„odkrycieInflant”,nawzórmorskichwyprawMagel-
7Por.PhilippeDollinger,DziejeHanzyXII-XVIIw.,przeł.VeraSocze-
wińska,OficynaWydawniczaVolumen,Warszawa1997,s.20–40.Autor
wyraźniewiążepodbójwschodniegowybrzeżaBałtykuzobecnościąnie-
mieckichkupcówwGotlandii.
