Niezależność władzy sądowniczej a model stosunku służbowego sędziego

Maciej Jakub Zieliński

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8358-798-1

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2024

Liczba stron:

746

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Zieliński, Maciej Jakub. Niezależność władzy sądowniczej a model stosunku służbowego sędziego. Red. . : Wolters Kluwer Polska SA, 2024, 746 s. ISBN 978-83-8358-798-1

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Zieliński, M.J.

T1 Niezależność władzy sądowniczej a model stosunku służbowego sędziego

PB Wolters Kluwer Polska SA

YR 2024

SN 978-83-8358-798-1

Bibliografia BibTex:

@Book{ 312421, author = "Zieliński, Maciej Jakub", editor = "", title = "Niezależność władzy sądowniczej a model stosunku służbowego sędziego", publisher = "Wolters Kluwer Polska SA", year = "2024", address = "", isbn = "978-83-8358-798-1" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Zieliński, Maciej Jakub

ED -

TI - Niezależność władzy sądowniczej a model stosunku służbowego sędziego

PB - Wolters Kluwer Polska SA

CY -

PY - 2024

SN - 978-83-8358-798-1

ER -

Netografia (standard APA):

Zieliński, Maciej Jakub. Niezależność władzy sądowniczej a model stosunku służbowego sędziego [baza danych online] : Wolters Kluwer Polska SA, 2024 [dostęp: 26 06 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/niezaleznosc-wladzy-sadowniczej-a-model-stosunku-sluzbowego-sedziego-maciej-jakub-zielinski-312421.

Książka jest pierwszą na polskim rynku publikacją, w której w sposób kompleksowy została omówiona problematyka niezależności władzy sądowniczej. Przeprowadzono w niej analizę aktualnych rozwiązań prawnych regulujących stosunek prawny sędziów sądów...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8358-798-1

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2024

Liczba stron:

746

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów | str19
Wprowadzenie – przedmiot i metoda badań | str23
Niezależność władzy sądowniczej jako idea | str47
Wprowadzenie | str47
2.1. Wprowadzenie | str49
2.2. Idea podziału władzy jako tło dla kształtowania się koncepcji niezależności władzy sądowniczej | str49
Geneza i ewolucja idei niezależności władzy sądowniczej | str49
2.3. „Władza sądzenia” w ujęciu Monteskiusza i współczesnych mu myślicieli angielskich | str54
2.4. Niezależność władzy sądowniczej w poglądach amerykańskich Ojców Założycieli | str57
2.5. Niezależność władzy sądowniczej w poglądach nauki francuskiej | str61
Wnioski | str62
1.1. Wprowadzenie | str65
Geneza i ewolucja regulacji prawnych dotyczących niezależności władzy sądowniczej | str65
Jurydyzacja idei niezależności władzy sądowniczej | str65
1.2. Geneza regulacji prawnych dotyczących gwarancji niezależności sędziów w prawie angielskim i jej przeniknięcie do systemu amerykańskiego | str67
1.3. Jurydyzacja niezależności władzy sądowniczej w prawie międzynarodowym | str76
1.4. Wnioski | str83
2.1. Wprowadzenie | str84
Jurydyzacja idei niezależności władzy sądowniczej we współczesnych porządkach prawnych wybranych państw Unii Europejskiej | str84
2.2. Jurydyzacja idei niezależności władzy sądowniczej we współczesnym prawie niemieckim | str86
2.2.1. Wprowadzenie | str86
2.2.2. Teoretyczne ujęcie niezależności sędziowskiej w nauce niemieckiej | str88
2.2.3. Powoływanie sędziów niemieckich a problem niezależności sędziowskiej | str90
2.2.4. Finansowe gwarancje niezależności sędziowskiej | str96
2.2.5. Nadzór służbowy i odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów niemieckich | str97
2.2.6. Nieusuwalność i nieprzenoszalność sędziów niemieckich | str99
2.2.7. Pozostałe gwarancje niezależności władzy sądowniczej | str102
2.3. Jurydyzacja idei niezależności władzy sądowniczej we współczesnym prawie hiszpańskim | str106
2.3.1. Wprowadzenie | str106
2.3.2. Teoretyczne ujęcie niezależności władzy sądowniczej w nauce hiszpańskiej | str108
2.3.3. Powoływanie sędziów hiszpańskich a problem niezależności sędziowskiej | str110
2.3.4. Finansowe gwarancje niezależności sędziowskiej | str115
2.3.5. Nieusuwalność i nieprzenoszalność sędziów hiszpańskich | str116
2.3.6. Odpowiedzialność sędziów i immunitet sędziowski | str119
2.3.7. Pozostałe gwarancje niezależności władzy sądowniczej w prawie hiszpańskim | str123
2.4. Wnioski | str125
Niezależność władzy sądowniczej – aspekty teoretyczne | str127
Stan dyskusji na temat pojęcia niezależności władzy sądowniczej | str127
Niezależność władzy sądowniczej jako pojęcie ze swej istoty sporne | str140
3.1. Niezależność władzy sądowniczej jako gwarancja rządów prawa i filar państwa prawnego | str145
Teoretyczne uzasadnienie potrzeby niezależności władzy sądowniczej | str145
3.2. Niezależność władzy sądowniczej jako gwarancja poszanowania praw człowieka | str157
3.3. Uzasadnienie niezależności władzy sądowniczej w naukach politycznych | str159
3.4. Potrzeba niezależności władzy sądowniczej w poglądach szkoły ekonomicznej analizy prawa | str162
Wnioski | str164
Geneza jurydyzacji i profesjonalizacji zawodu sędziego | str171
Wprowadzenie | str171
Status sędziów w starożytności | str172
Status sędziów w średniowieczu | str173
Profesjonalizacja służby sędziowskiej w okresie państwa absolutnego | str175
Wnioski | str175
Ewolucja regulacji prawnych dotyczących wykonywania zawodu sędziego na ziemiach polskich | str177
Wprowadzenie | str177
Prawna regulacja wykonywania zawodu sędziego w państwach zaborczych i w początkowym okresie po odzyskaniu przez Polskę niepodległości | str178
3.1. Status sędziów w świetle kolejnych konstytucji dwudziestolecia międzywojennego | str186
Regulacje prawne dotyczące wykonywania zawodu sędziego w dwudziestoleciu międzywojennym | str186
3.2. Status sędziów w świetle przepisów ustaw regulujących funkcjonowanie poszczególnych segmentów sądownictwa w dwudziestoleciu międzywojennym | str189
4.1. Konstytucyjne uwarunkowania wykonywania zawodu sędziego | str208
Prawna regulacja wykonywania zawodu sędziego w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej | str208
4.2. Prawna regulacja zawodu sędziego w świetle kolejnych ustaw regulujących funkcjonowanie poszczególnych segmentów sądownictwa w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej | str210
Status sędziów w świetle przepisów obowiązujących w latach 1989–2001 | str227
Wnioski | str232
Zagadnienia metodologiczne | str237
Konstytucyjne uwarunkowania kształtowania treści stosunku służbowego sędziego | str243
Wprowadzenie | str243
2.1. Wprowadzenie | str245
Uwarunkowania w zakresie kształtowania treści stosunku służbowego sędziego wynikające z zasady niezależności władzy sądowniczej | str245
2.2. Konstytucyjne uwarunkowania dotyczące nawiązywania stosunku służbowego sędziego | str247
2.3. Uwarunkowania w zakresie kształtowania treści stosunku służbowego sędziego wynikające z zasady nieusuwalności sędziów | str250
2.4. Uwarunkowania w zakresie kształtowania treści stosunku służbowego sędziego wynikające z zasady nieprzenoszalności sędziów | str259
2.5. Uwarunkowania w zakresie kształtowania treści stosunku służbowego sędziego wynikające z zasady niezawisłości sędziowskiej | str261
2.6. Uwarunkowania w zakresie kształtowania treści stosunku służbowego sędziego wynikające z konstytucjonalizacji stanu spoczynku | str266
2.7. Uwarunkowania dotyczące warunków pracy i wynagrodzenia sędziów | str270
2.8. Uwarunkowania w zakresie kształtowania treści stosunku służbowego wynikające z konstytucjonalizacji instytucji immunitetu | str273
2.9. Uwarunkowania w zakresie kształtowania obowiązków sędziego wynikające z reguł dopuszczalnego ograniczania praw i wolności jednostki | str276
2.10. Wnioski | str278
Prawne uwarunkowania regulacji stosunku służbowego sędziego wynikające z prawa międzynarodowego | str283
Uwarunkowania regulacji stosunku służbowego wynikające z aktów prawnych przyjętych przez Organizację Narodów Zjednoczonych | str283
Uwarunkowania regulacji stosunku służbowego wynikające z aktów prawnych Rady Europy | str285
Wnioski | str295
1.1. Wprowadzenie | str299
Europejskiej | str299
Kompetencje Unii Europejskiej w zakresie odnoszącym się do regulowania statusu sędziów | str299
1.2. Zasada kompetencji przyznanych i typologia kompetencji Unii Europejskiej | str301
Uwarunkowania kształtowania stosunku służbowego sędziego wynikające z prawa pierwotnego Unii Europejskiej | str304
Europejskiej | str314
Wnioski | str317
Geneza stosunku służbowego jako podstawy regulowania zatrudnienia w aparacie państwowym | str323
Pojęcie stosunku służbowego sędziego oraz jego struktura | str323
2.1. Wprowadzenie | str327
Pojęcie stosunku służbowego sędziego i jego struktura | str327
2.2. Charakter prawny i strony stosunku służbowego sędziego | str332
2.3. Struktura stosunku służbowego sędziego | str337
Wnioski | str340
Sposób nawiązania stosunku służbowego i kwalifikacje niezbędne do jego nawiązania a problem niezależności władzy sądowniczej | str343
Znaczenie sposobu nawiązania stosunku służbowego i kwalifikacji niezbędnych do jego nawiązania dla kwestii niezależności władzy sądowniczej | str343
Modele obsady stanowisk sędziowskich – ujęcie teoretyczne | str345
3.1. Wymagania kwalifikacyjne do zajmowania stanowiska sędziego | str351
3.1.1. Wprowadzenie | str351
Polski model powoływania sędziów | str351
3.1.2. Wymóg posiadania obywatelstwa polskiego | str353
3.1.3. Wymóg korzystania z pełni praw cywilnych i publicznych | str358
3.1.4. Wymogi odnoszące się do braku skazania za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe | str360
3.1.5. Wymóg nieskazitelnego charakteru | str361
3.1.6. Zdolność, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego | str367
3.1.7. Wymogi odnoszące się do wykształcenia | str369
3.1.8. Wymogi odnoszące się do wieku | str371
3.1.9. Wymogi dotyczące egzaminu sędziowskiego i stażu na stanowisku asesora sądowego | str372
3.1.10. Wymogi odnoszące się do doświadczenia zawodowego i posiadania określonych kwalifikacji naukowych | str376
3.1.11. Praca lub współpraca z organami bezpieczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jako negatywna przesłanka ubiegania się o stanowisko sędziego Sądu Najwyższego | str380
3.2. Nawiązanie stosunku służbowego | str382
3.2.1. Wprowadzenie | str382
3.2.2. Konkurencyjny charakter obsady stanowisk sędziowskich | str383
3.2.3. Ukształtowanie procedury nominacyjnej a problem niezależności władzy sądowniczej | str399
3.3. Wnioski odnośnie do polskiego modelu obsady stanowisk | str423
Granice czasowe sprawowania urzędu sędziowskiego oraz poszczególnych funkcji i stanowisk w sądownictwie a problem niezależności władzy sądowniczej | str427
Znaczenie regulacji granic czasowych sprawowania urzędu sędziowskiego lub poszczególnych funkcji i stanowisk dla kwestii niezależności władzy sądowniczej | str427
Modele regulacji granic czasowych sprawowania urzędu sędziowskiego lub poszczególnych funkcji i stanowisk w sądownictwie | str429
3.1. Wprowadzenie | str434
Analiza polskiego modelu regulacji granic czasowych sprawowania urzędu sędziowskiego | str434
3.2. Wygaśnięcie stosunku służbowego | str436
3.2.1. Wprowadzenie | str436
3.2.2. Wygaśnięcie stosunku służbowego na skutek śmierci sędziego | str437
3.2.3. Ustanie stosunku służbowego sędziego na skutek zrzeczenia się urzędu | str437
3.2.4. Wygaśnięcie stosunku służbowego sędziego na skutek utraty obywatelstwa polskiego | str441
3.2.5. Wygaśnięcie stosunku służbowego sędziego na skutek prawomocnego wyroku sądu dyscyplinarnego o złożeniu sędziego z urzędu | str442
3.2.6. Wygaśnięcie stosunku służbowego sędziego na skutek prawomocnego orzeczenia przez sąd środka karnego w postaci pozbawienia praw publicznych lub zakazu zajmowania stanowiska sędziego | str443
3.2.7. Wygaśnięcie stosunku służbowego sędziego Sądu Najwyższego wskutek nabycia obywatelstwa obcego | str444
3.2.8. Wygaśnięcie stosunku służbowego sędziego Sądu Najwyższego na skutek stwierdzenia, że pełnił służbę, pracował lub był współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa | str446
3.3. Przejście i przeniesienie sędziego w stan spoczynku jako zdarzenia prawne wyznaczające czasową cezurę sprawowania urzędu | str447
3.3.1. Wprowadzenie | str447
3.3.2. Przejście w stan spoczynku z uwagi na wiek | str450
3.3.3. Przeniesienie sędziego w stan spoczynku | str457
3.4. Czasowe ograniczenia możliwości realizacji władzy sądowniczej przez sędziego | str462
3.4.1. Zawieszenie sędziego w czynnościach służbowych | str462
3.4.2. Zarządzenie natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych | str465
3.5. Granice czasowe pełnienia funkcji lub zajmowanego stanowiska w strukturze sądu | str468
3.5.1. Wprowadzenie | str468
3.5.2. Powołanie do pełnienia funkcji prezesa i wiceprezesa sądu oraz odwołanie z tych funkcji | str470
3.5.3. Powołanie do pełnienia pozostałych funkcji administracyjnych oraz odwołanie z tych funkcji | str474
3.5.4. Powołanie do pełnienia stanowisk przewidzianych w strukturze organizacyjnej Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego | str476
3.6. Wnioski | str480
Przenoszalność sędziego a problem niezależności władzy sądowniczej | str483
Uwaga terminologiczna | str483
Znaczenie regulacji dotyczącej przenoszenia sędziów dla niezależności władzy sądowniczej i jej teoretyczne modele | str484
Teoretyczne modele regulacji dotyczącej przenoszenia sędziów | str487
4.1. Przeniesienie sędziego na inne miejsce służbowe de lege lata | str489
4.1.1. Wprowadzenie | str489
Analiza aktualnego modelu prawnej regulacji przenoszalności sędziów | str489
4.1.2. Przeniesienie sędziego na inne miejsce służbowe z uwagi na zmianę organizacji sądownictwa | str490
4.1.3. Przeniesienie sędziego na inne miejsce służbowe z uwagi na powstanie pokrewieństwa, powinowactwa lub przysposobienia między sędziami | str492
4.1.4. Przeniesienie sędziego na inne miejsce służbowe na podstawie orzeczenia sądu dyscyplinarnego | str494
4.2. Delegowanie sędziów w polskim porządku prawnym | str495
4.2.1. Delegowanie do pełnienia funkcji orzeczniczych | str495
4.2.2. Delegowanie do pełnienia funkcji administracyjnych | str498
4.2.3. Dopuszczalność delegowania sędziów Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego | str506
4.3. Przenoszenie sędziów między wydziałami lub izbami sądu | str508
4.4. Wnioski | str511
Gwarancje bezpieczeństwa osobistego sędziego a problem niezależności władzy sądowniczej | str515
Znaczenie gwarancji bezpieczeństwa osobistego sędziów dla niezależności władzy sądowniczej i ich teoretyczne modele | str515
2.1. Gwarancje płacowe | str520
Analiza podstawowych gwarancji bezpieczeństwa osobistego | str520
2.2. Gwarancje socjalne | str526
2.2.1. Wprowadzenie | str526
2.2.2. Gwarancje zapewnienia środków utrzymania w czasie niezdolności do pracy wskutek choroby | str529
2.2.3. Gwarancje socjalne na wypadek doznania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu | str532
2.2.4. Gwarancje odnoszące się do uposażenia należnego sędziom w stanie spoczynku | str537
2.2.5. Gwarancje ułatwiające przystosowanie się do warunków związanych z przejściem lub przyniesieniem w stan spoczynku | str539
2.2.6. Gwarancje w zakresie zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych sędziego | str544
2.2.7. Gwarancje zabezpieczenia bytu rodziny sędziego po jego śmierci | str548
2.3. Immunitet sędziowski | str553
2.4. Wnioski | str559
Podporządkowanie osobistej sytuacji sędziego sprawowanemu urzędowi a problem niezależności władzy sądowniczej | str561
Znaczenie podporządkowania osobistej sytuacji sędziego sprawowanemu urzędowi dla niezależności władzy sądowniczej | str561
2.1. Ograniczenia w zakresie korzystania przez sędziego z wolności słowa, zrzeszania się i zgromadzeń | str565
Analiza aktualnych ograniczeń w zakresie korzystania przez sędziego z niektórych praw i wolności podporządkowujących jego sytuację osobistą sprawowanemu urzędowi | str565
2.2. Ograniczenia w zakresie korzystania z czynnego prawa wyborczego i prawa do zajmowania określonych stanowisk | str569
2.3. Ograniczenia w zakresie korzystania przez sędziego z wolności pracy i swobody prowadzenia działalności gospodarczej | str571
2.4. Ograniczenia w zakresie prawa sędziego do prywatności | str577
2.4.1. Ograniczenia w zakresie prawa do prywatności w ujęciu węższym (autonomii informacyjnej) | str577
2.4.2. Ograniczenia w zakresie prawa do prywatności w ujęciu szerszym | str589
2.5. Wnioski | str593
Konstrukcja odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów a problem niezależności władzy sądowniczej | str597
Znaczenie konstrukcji odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów dla niezależności władzy sądowniczej | str597
Teoretyczne modele odpowiedzialności dyscyplinarnej | str603
3.1. Konstrukcja przewinienia dyscyplinarnego | str607
3.1.1. Wprowadzenie | str607
Analiza aktualnego modelu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów | str607
3.1.2. Struktura przewinienia dyscyplinarnego | str610
3.1.3. Typy przewinień dyscyplinarnych | str612
3.2. Organy postępowania dyscyplinarnego a kwestia niezależności władzy sądowniczej | str622
3.2.1. Wprowadzenie | str622
3.2.2. Rzecznik dyscyplinarny jako organ postępowania dyscyplinarnego | str622
3.2.3. Sądy dyscyplinarne | str626
3.3. Rola Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Krajowego w postępowaniach dyscyplinarnych sędziów a kwestia niezależności władzy sądowniczej | str632
3.4. Gwarancje mające na celu uniknięcie ryzyka wykorzystywania systemu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów jako narzędzia politycznej kontroli treści orzeczeń sądowych | str634
3.5. Wnioski | str637
Uprawnienia kolektywne realizowane w ramach organów samorządu sędziowskiego i ciał przedstawicielskich sędziów | str643
Uprawnienia kolektywne związane z uczestnictwem w samorządzie sędziowskim a problem niezależności władzy sądowniczej | str643
2.1.    Wprowadzenie | str647
Analiza aktualnego modelu | str647
2.2.    Organizacja samorządu sędziowskiego i innych ciał przedstawicielskich sędziów | str649
2.3.    Uprawnienia organów samorządu sędziowskiego i innych ciał przedstawicielskich sędziów | str653
2.4.    Wnioski | str659
Podsumowanie | str663
Bibliografia | str697
Orzecznictwo | str733

Wprowadzenie-przedmiotimetodabadań

pojęcieniezależnościwładzysądowniczejpełniłogłówniefunkcjępo-

znawczą,wramachktórejopisywanonajpierwkształtującąsięideęroz-

strzyganiasporówprawnychwsposóbuznawanyzaoptymalnydlainte-

resujednostki,anastępnieregulacjeprawnebędąceskutkiemjurydyzacji

tejidei.Obecnieznaczeniepoznawczewypieranejestprzezznaczenie

wartościujące,któreujmowanejestalboprzezpryzmatwarunków,ja-

kiewładzasądowniczalubskładyorzekającezłożonezpojedynczych

sędziówpowinnyspełniaćdlauznaniaichzaniezależnych,alboprzez

pryzmatpożądanegosposobufunkcjonowaniasądownictwa.Podkreśla

sięzarazemznaczenieniezależnościdlaideirządówprawa,demokracji

czyochronyprawjednostki,któreuchodzązaniezaprzeczalnewartości

wewspółczesnympaństwiedemokratycznym.

Wpolskichrealiachustrojowychomawianympojęciemoperujesię

wbardzoróżnychkontekstach,częstowzajemniesięwykluczających,

bądźtodlaobrony,bądźtodlakrytykiposzczególnychrozwiązańprzyj-

mowanychprzezustawodawcę.Spórtenjestwdużejmierzepowodo-

wany-nierzadkojednakwsposóbnieuprawnionyeksponowanądla

osiągnięciapartykularnychinteresów-pojęciowąwieloznacznością,

będącąimmanentnącechąjęzykaprawniczegoijęzykaprawnego,wtym

wszczególnościjęzykaaktówprawamiędzynarodowegoiustawyza-

sadniczej.Trudnościwtymzakresiepotęgujejednakfakt,żepojęcie

niezależnościwładzysądowniczejbywaużywaneniekiedyintuicyjnie,

bezodwołaniasiędobogatejliteratury,orzecznictwaczydorobkunauki,

zwłaszczazagranicznej.Wpiśmiennictwiepolskimbrakjestpozycji

traktującychszerzejogenezie,ewolucjiczyjurydyzacjiideiniezależ-

nościwładzysądowniczej.Rozważaniadotyczącetejproblematykialbo

analizująomawianezagadnieniezperspektywygwarancjiprocesowych6,

albokoncentrująsięnazastanychjużpojęciach,uwydatniającposzcze-

gólnecechyeksplikowanegopojęcia,któreposzczególniautorzyuznają

zaistotne.Jużchoćbyztegowzględupotrzebnejestszerszespojrzenie

bitstream/handle/1866/24657/Carls_Paul_2019_these.pdf?sequence=2&isAllowed=y

(dostęp:20.12.2023r.),s.150.

6Zob.np.A.Łazarska,Niezawisłośćsędziowskaijejgwarancjewprocesiecywilnym,

Warszawa2018,passim;M.Rogalski,Niezawisłośćsędziowskawpostępowaniukarnym,

Lublin2000,passim.

Brak wyników

Niezależność władzy sądowniczej a model stosunku służbowego sędziego

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra