Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1969
RagnarFrisch,JanTinbergen
27
wymz1973rokupozycjaniektórychkrajówTrzeciegoŚwiataumocniłasię,
pozostałwsferzeprojektów.
Materiałprzygotowanypodkierunkiemholenderskiegonoblistypowsta-
wałod1974roku,jegopublikacjanastąpiładopieropopojawieniusięinicja-
tywykrajówrozwijającychsię.Byłotoopracowaniezawierająceprzede
wszystkimdiagnozęsytuacjinaświecie:wkrajachbogategoZachodu,bied-
negoPołudniairządzonychprzezkomunistów.Pojawiłosięwnimwielepo-
stulatówpodobnych,aczasemwprostzbieżnychzestanowiskiemwcześniej-
szym,wychodzącychniekiedy–chociażmożeniewformiebardzowyraźnej
–pozaregułyprzyjętewgospodarcerynkowej.
Wmaterialetymwskazywanomiędzyinnyminapotrzebęprzebudowy
międzynarodowegosystemuwalutowegotak,bytworzyłonlepszewarunki
dlarozwojuTrzeciegoŚwiata,napotrzebętransferudochodówdokrajów
biedniejszych,awnichsamychodwarstwbogatszychdouboższych,napo-
trzebęwzrostuprodukcjiżywności,nawetosiąganiażywnościowejsamowy-
starczalności,nawagęwzrostuhandluiprodukcjiprzemysłowej,udzielania
krajomsłabszympomocytechnicznejizmniejszeniarozmiarówzbrojeń.
Światowerezerwywalutowemiałybytworzyćwdużejmierześrodkiwrodza-
juspecjalnychprawciągnienia(SDR),awięcemitowaneprzezinstytucjęmię-
dzynarodowąwrodzajuMiędzynarodowegoFunduszuWalutowego,anie
walutynarodowe,czyligłówniedolaramerykański
20
.Jednocześnieinstytucja
ozasięguświatowymkierowałabywpewnejmierzecyrkulacjątychrezerw,
mającnauwadzepotrzebykrajówrozwijającychsię.Zraportuwynika,że
dotychczasowapostaćświatowychrezerwwalutowychisposobyichwyko-
rzystywaniazostałabypoprostuzastąpioneprzeznowerozwiązanie,anie
funkcjonowałabyoboksystemudotychczasowego.Powstałbyopisanywyżej
Upodsystem”specjalny.ZmienionaKonferencjaNarodówZjednoczonych
wsprawieHandluiRozwoju(UNCTAD)zyskałabykompetencjedoregulo-
waniacennajważniejszychproduktóweksportowanychprzezkrajeTrzeciego
Świata.Dotychczasmiałaonauprawnieniajedyniedopopieraniarozwoju
handlumiędzynarodowegoiprogramowaniazasad,najakichonsięodbywa;
regułyhandlugłównepotęgiekonomiczneokreślaływramachUkładuOgól-
negowsprawieCełiHandlu(GATT).Zgodniezpropozycjamiwraporcie
miałabyrównieżpowstaćświatowaagencjasurowcównaturalnych,ichzaso-
byzostałybypołączonejakowspólnedziedzictwoludzkości,akonsumenci
surowcówpłacilibypodatekprzekazywanynarzeczkrajówbiedniejszych.Te
trzyostatnieważneprojektyzmianniewątpliwiekolidowałyzzasadamigo-
spodarkirynkowej,niejestwięcdziwne,żeprzezćwierćwieku,jakieupłynę-
łyodpublikacjiomawianegomateriału,niezostaływdrożone
21
.
20Specjalneprawaciągnieniazostaływprowadzonew1969roku,ichudziałwpłynno-
ścimiędzynarodowejjestniewielki.
21Onowyładmiędzynarodowy.RaportdlaKlubuRzymskiego,red.J.Tinbergen,PWE,
Warszawa1978,s.181–185,207,211–212.
Nobliścizekonomii1969–2021
©WydawnictwoKeyTextsp.zo.o.
www.keytext.com.pl
