Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Możliwośćzastosowaniaart.439k.c.wodniesieniudoprzypadkówsprowadzeniastanu...
skierowanegoprzeciwkoniezgodnemuzprawemwykonywaniuwładzypublicznej
wgłównejmierzedokonanazostałaprzezpryzmatregulacjizawartychwKodeksie
cywilnym.Odrębnąnatomiastkwestiąpozostajeocena,czysprawę,którejprzedmiotem
wkontekścieniniejszychrozważańpozostajeroszczenieokreślonewart.439k.c.,bę-
dziemożnauznaćzasprawęcywilnąpoddającąsięrozpoznaniuwramachdrogisądowej
(art.1k.p.c.).Przyjąćnależy,żezakressprawmogącychbyćobjętychroszczeniemprze-
widzianymwart.439k.c.wkontekściedziałańwładzypublicznejjestnatyleszeroki,
niedasięjednoznacznieodpowiedziećnapytanie,czyroszczenietakiebędziemogło
byćrozpoznanewpostępowaniucywilnym.Każdasprawategorodzajupowinnabo-
wiempodlegaćindywidualnejoceniedokonywanejprzezsądcywilnyzuwzględnieniem
wszystkichjejokoliczności.
Wtakiejsytuacjiszczególnewątpliwościmożewzbudzaćkwestiarównościstron
stosunkuprawnego,bezktórejniesposóbmówićosprawiecywilnej.Pamiętaćjednak
należy,żezgodniezutrwalonymorzecznictwemSąduNajwyższegodopuszczalnośćdrogi
sądowejzależyodokolicznościfaktycznychprzytoczonychprzezpowodajakopodsta-
waroszczenia,niejestnatomiastwarunkowanawykazaniemistnieniategoroszczenia22.
Konsekwencjątegostanowiskajestpogląd,żedrogasądowajestdopuszczalna,gdypo-
wódprzedstawiłokolicznościizdarzenia,któremogąstanowićcywilnoprawneźródło
jegożądań23.
Wobecpowyższegowydajesię,żejeżelidziałaniafaktycznepolegającenaniezgod-
nymzprawemwykonywaniuwładzypublicznejbędąwraziewyrządzeniaszkodygene-
rowałyskutkiwzakresieodpowiedzialnościodszkodowawczejnapodstawieart.417k.c.,
torównieżgenerowaćpowinnyskutkicywilnoprawnewnapodstawieart.439k.c.,jeżeli
zagrożeniespowodowaniaszkodąznichwynikającebędziebezpośrednie.Pamiętaćteż
trzeba,żeworzecznictwieSąduNajwyższegoprzyjęłosię,wwypadku,gdynaktó-
rymkolwieketapiesprawysądcywilnystwierdziniedopuszczalnośćdrogisądowej,to
jestonzobowiązanywskazaćinnysąd(organ),doktóregowłaściwościjejrozpoznanie
należy24.Poglądtensprawia,żejeżelipowóddochodzącyroszczeniazart.439k.c.nie
będziemiałżadnejinnejdrogiprawnej,zapośrednictwemktórejbyłbywstanieuwolnić
sięodgrożącegomuniebezpieczeństwawywołanegoniezgodnymizprawemdziałaniami
lubzaniechaniamiwładzypublicznej,tonawetjeżeliprzedstawionadoocenysąducy-
wilnegosprawamożeniemiećstrictecywilnegocharakteru,toitaksądtenbędziemógł
rozpoznać,realizującwtensposóbokreślonewart.45ust.1KonstytucjiRPprawo
każdegoobywateladosądu.
Wkonkluzjininiejszychrozważaństwierdzićnależy,żezakresograniczeń,przed
jakimstajesądcywilnyrozpoznającyroszczenieprewencyjnepodmiotudomagają-
cegosięochronyprzedgrożącymiszkodązachowaniamipodmiotówwykonujących
władzępubliczną,skłaniadopostawieniatezy,zgodniezktórąobecnieart.439k.c.
22Taknp.postanowienieSNz22.04.1998r.,ICKN1000/97,OSNC1999,nr1,poz.6;
postanowienieSNz10.03.1999r.,IICKN340/98,OSNC1999,nr9,poz.161orazpostanowienie
SNz19.03.1999r.,IICKN984/98,OSNC1999,nr10,poz.180.
23Zob.wyrokTKz10.07.2000r.,SK12/99,OTK2000/5,poz.143.
24TakpostanowienieSNz21.05.2002r.,IIICK53/02,OSNC2003/2,poz.31.
79