Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MirosławBączyk
tejpostacisubrogacjiiprzelewuwierzytelnościorazznacznezainteresowaniewobrocie
handlowymwłaśniepierwsząformątransferuwierzytelności.Umowaosubrogację
możebyćteżzawartamiędzypostawionymadłużnikiem(expartedebitoris).Wywo-
łujeonaskutkiprawne,jeżelispełniaprzesłankizregułydośćszczegółowookreślone
wustawie(sąonezbliżonewieluustawodawstwach,zob.art.1346–2k.c.francuskie-
go,art.1202k.c.włoskiego,art.1655k.c.Quebec).Przesłankitemająsłużyćprzede
wszystkimochroniepierwotnegowierzyciela,skoroniejesttutakżepotrzebnajegozgoda
(por.np.art.1346–2k.c.francuskiego).Pewneodpowiednikitakichprzesłanekpojawi-
łysię,jakwiadomo,wart.178pkt2k.z.(spłatawierzycielasumąpożyczkiuzyskanej
wtymceluprzezdłużnikaodosobytrzeciejwintencjipodstawieniapożyczkodawcy
wprawawierzyciela).Przesłankitakiepowodująznaczneograniczeniewystępowaniatej
postacisubrogacjiumownej(formalizującodpowiednio)wobrocieprawnymisłużą
ochroniepierwotnegowierzyciela.
Umowęsubrogacjiprzewidzianotakżewtychsystemachprawnychoinnychniż
romańskichproweniencjach.Wspominasięoniejnp.wnowymkodeksiewęgierskim
z2013r.(section6;202pkt2,poprzepisachocesji;aassingment),przyczymwyraźnie
odsyłasiętamdoodpowiedniegostosowaniatychostatnichprzepisówdosubrogacji63.
Wprzepisachk.c.holenderskiegouregulowanoprzypadkisubrogacjiustawowej64.Przy-
jętotamteż,żesubrogacjamożedojśćdoskutkuexcontractu,gdyosobatrzecia,spłaca-
jącawierzytelnośćwimieniudłużnika,jestodpowiedzialnanapodstawieumowyzdłuż-
nikiem,podwarunkiem,wierzycielwmomenciezapłatywiedziałotakiejumowielub
zostałoniejpoinformowany(section6;150pktD).Chodzituzapewneonowsząwersję
wspomnianejwcześniejsubrogacjiumownejexpartedebitoris.Jaksięwięcokazuje,ist-
niejącawdanymporządkuprawnymrozwiniętaregulacjacesjiwierzytelnościnieelimi-
nujepotrzebytworzeniarównieżogólnychpodstawprawnychdlasubrogacjiumownej.
Powstajeistotnakwestiapodmiotowegouksztaltowaniasubrogacjiumownej
wprawiepolskimdelegelata,skorojakwspomnianowcześniejpojawiasięjednak
potrzebajejobecnościwobrocieprawnym.Trzebanapewno,kierującsięrozwiązaniami
zinnychporządkówprawnych,bardzoostrożniepodchodzićdowariantuumowyoso-
batrzeciadłużnik,nawetgdybywtakiejumowienawiązanowyraźniedoprzesłanek
subrogacjiprzewidzianychwart.518par.1pkt3k.c.(iprzesłankitakieodpowiednio
rozbudowano).Dziejesiętakdlatego,żepoledozastosowaniasubrogacjiexcontractu
wyznaczająjednakprzypadkisubrogacjiustawowej,doktórychnależytakżeprzypa-
dekwskazanywwymienionymprzepisie.Trzebanapewnodostrzegaćewentualnezasto-
sowanieroszczeńsubrogacyjnychexcontracturaczejpozazasięgiemwystępowaniasub-
rogacjiustawowej.Niebyłobyzapewneanimożliwości,aniteżprawnejpotrzebytwo-
rzeniakonkurencyjnychroszczeńsubrogacyjnychexcontractu,podobnychdoroszczeń
wynikającychexlege(np.wumowieosubrogacjęzporęczycielem,zzastawcą),chyba
żeniesprzeciwiasiętemuprzepisustawy(por.np.art.828par1k.c.).Oznaczaćbyto
mogłoobchodzenieprzepisówosubrogacjiustawowej,kształtowanejtakżewspomnia-
63Zob.metestofthecodecivilofHungary,https://tdziegler.wordgpress.com(dostęp:10.09.2021r.).
64Zob.DutchCivilCodeinEnglish,https://www.dutschcivillaw.com(dostęp:10.09.2021r.).
98