Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Źródłeminformacjiwykorzystywanymprzystosowaniupierwszejgrupymetod
mogąbyćtylkotakiebadaniaspożyciażywności,które,spełniającwszystkiewyżej
wymienionewymaganiaodnoszącesiędocharakterystykiuczestniczącychwnich
osób,zostałyprzeprowadzonewsposóbpozwalającynauznanieichwynikówza
reprezentatywnedlażywieniazwyczajowego(ang.habitualintake)(8,11,12,15).
Przyobliczaniuilościenergiiwykorzystywanejzespożytejżywności,tj.energii
dostępnejdlaprzemianmetabolicznych(ang.availableenergy;metabolizable
energy)należypamiętać,żestanowionatylkoczęśćenergiichemicznejzawartej
wspożytychbiałkach,tłuszczachiwęglowodanach.Uwzględnianiewobliczeniach
nieuniknionychstratenergii,tj.energii,któram.in.pozostajewresztkachniestra-
wionegopokarmu,wymagaalbokorygowaniailościenergiioznaczonejwspoży-
tympożywieniuoilościoznaczonewkaleimoczu,alboteżstosowaniadoobliczeń
odpowiednichwspółczynnikówkorygujących(4,16,17,18).Przeciętnewielkości
tychstratuwzględniają,nadalzalecanedostosowaniaprzyobliczaniuilościener-
giiwykorzystywanejzpożywienia,klasycznewspółczynnikiAtwatera(fizjologiczne
równoważnikienergetyczne)wynoszące4kcal/gbiałka,4kcal/gwęglowodanów
ogółem,9kcal/gtłuszczu,2kcal/gbłonnikapokarmowegoi7kcal/galkoholuety-
lowego.WspółczynnikitewyrażonewkJ/gwynosządlabiałkaiwęglowodanów
ogółem17,dlatłuszczu37,dlabłonnikapokarmowego8idlaalkoholuetylowego
29(4,18).
Wykorzystywanieenergiizawartejwpobranympożywieniujest,jakwiadomo,
złożonym,wieloetapowymprocesemprzemianmetabolicznychprzebiegających
zniezbędnymudziałemtlenucząsteczkowego,transportowanegodokomórek
przezukładkrążenia.Podczastychprzemianorganizmprzetwarzaenergięche-
micznązawartąwpobranychskładnikachodżywczychwenergięwysokoenergetycz-
nychwiązańfosforanowych(główniewATP),którąnastępniezużywawmiarępo-
trzebydopracymięśni,biosyntezyskładnikówciała,transportuskładnikówprzez
błonybiologiczneitp.
Zużywaniu(wydatkowaniu)energiitowarzyszywydzielanierównoważnejjej
ilościciepła,ściśleskorelowanezilościąpobranegotlenuorazzilościąwydalone-
godwutlenkuwęglaiazotumocznikowego.Ztegoteżwzględubadaniawydatków
energiiwykorzystywanewdrugiejzwyżejwymienionychgrupmetodocenyzapo-
trzebowaniaorganizmunaenergięsprowadzająsięalbodopomiarówilościtraco-
negociepła(kalorymetriabezpośrednia),alboteżwnioskowaniaojegoilościna
podstawiepomiarówilościzużytegotlenu(VO
2
),powstającegodwutlenkuwęgla
(VCO
2
)iwydalonegowmoczuazotumocznikowego(kalorymetriapośrednia)
(16,19,20).Ważnązaletąmetodstosowanychwkalorymetriipośredniejjestmoż-
liwośćwykorzystywaniadanychoilościachzużywanegotlenu,powstającegodwu-
tlenkuwęglaiwydalanegoazotutakżewilościowejocenieźródełenergiiwpobie-
ranympożywieniu(21).
Wciąguostatnich15latnastąpiłznacznypostępwmetodycestosowanejwbada-
niachwydatkówenergii.OpracowanewpierwszejpołowieXXw.urządzeniaprze-
znaczonedopomiarówemisjiciepła(22)orazwymianygazówpodczasoddychania
(23),wielokrotniepóźniejmodyfikowane(1,3,16,24),zostałyzastąpionenowocze-
36
