Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jeszczeprzygotowaćiopublikowaćZbiórkrótkiherbówpolskichorazwsławionych
cnotamiinaukamiPolaków(Warszawa1763).Pozostałyponimrękopiśmienne
Skryptyiwykładyszkolne,powstałewlatach1716–1724,dwutomoweKazania
zlat1732–1758imateriałyświadcząceotym,żedopracynadNowymiAtenami
przygotowywałsięwielelatprzedichdrukiem.Wroku1733opracowałwybór
zdziełaCezaregoRipyIkonologia14,kolejnytomtworzywaprzygotowywanego
kompendiumtoPanteonalboświątnica,powstaływ1745(wyciągzPismaŚwię-
tego,dziełaCezaregoBaroniuszaAnnalesecclesiasticiizjegopolskiegoprzekładu
pióraPiotraSkargi)orazMessisaurea,samatreśćświętychżywotów,powstałewla-
tach1749–1751(przygotowanenapodstawiehagiograficznychpublikacjiSkargi
iJanaNadasiegozTyrnawySJ,kontynuatoraiwydawcypracyFilipaAlegambe
opisarzachjezuickich).Kolejnenwyciągi”toAtlasskurczony,powstaływ1746
(skrótzA.Hołówki)orazExpertusRupertusalbosekretarzskrytychtajemnic,po-
wstałew1746–1749(opracowanewedługdziełaSzymonaSyreniuszaZielnik).
Niektóredziełaniedoczekałysiędruku.CałośćdorobkuprzekazałChmielow-
skidozbiorówBibliotekiZałuskich.Niestety,znacznaczęśćtejrękopiśmiennej
twórczościzaginęła.
3.LiterackielaudacjeNOWYCHATENBenedyktaChmielowskiego
Ukazaniesiędrukiemdrugiego,pełnegowydaniaNowychAtenstanowiło
ważnewydarzeniewkulturzestaropolskiej.Żywozareagowaliodbiorcytego
dzieła–powstaływierszepochwalneksięciaDymitraJabłonowskiego,niegdyś
uczniaautoraencyklopediiwnszkołachlwowskich”,czyliwkolegiumjezuic-
kim,orazElżbietyDrużbackiej,pilnejczytelniczkitegokompendium.Partus
ingenii(płódumysłu)dyscypułaks.Benedyktamaformęwierszowanejlaudacji
ułożonejwjęzykupolskim,którąautorencyklopediizamieściłwtomietrzecim
tegożdziełajakoswegorodzajutekstpromującyjegoopusmagnum.Wtymże
tomiejestwydrukowanawierszowanaodpowiedźencyklopedysty.Obautwory
towierszewkomponowanewtekstprzedmowyDoczytelnikałaskawego,mają-
cejnaceluzachęcićdoczytaniaencyklopedii.Chmielowskiinformujewtonie
pełnymskromności,żeotrzymałdrogąpocztowąwiersze(wznaczeniurymy,
wersyrymowane)wjęzykupolskim,zawierającepochwałęjegonnikczemnych”
NowychAten.BeztruduustaliłautorstwoJaśnieOświeconegoKsiążęciaJego
MościDymitranaPodkamieniuzPrusówJabłonowskiego,niegdyśucznia,teraz
kolatora(fundatora)podkamienieckiejplebanii.Twórcatejliterackiejpochwały
prosiopośpiesznąpomocKameny,czyliwedługmitologiirzymskiejnimfyma-
jącemocudzielanianatchnieniapoetom,abywsparłygoprzypisaniupochwały
14Zob.C.Ripa,Ikonologia,przeł.I.Kania,Kraków2002.
~20~
