Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Przeglądliteraturyprzedmiotu
NoweAtenyniezostałynależyciedocenioneprzezpotomnych.Choćzażycia
ichtwórcyspotykałysięzuznaniem,tojużwczasachstanisławowskichbyły
obiektemdrwiniataków,jaknp.wOrganachTomaszaKajetanaWęgierskiego21,
gdzieprzedstawionesąjakoskutecznanamunicja”wbitwiezużyciemksiążek,bo
sąngrube”.Trudnotenprzymiotnikodczytywaćjakopozytywnąocenę,biorąc
poduwagękontekstpojawieniasiędzieławprowadzonejnarracji,zważywszy
nagroteskowośćowegopojedynku.Przypomnijmy,żewpieśniVtegopoematu
opisanajestzabawnasytuacja,wktórejznużonybezsennościąorganistadowie-
działsię,żeczekagonobsługa”uroczystościodpustowychzokazjinŚwiętegojubi-
leuszu”(czyliRokuŚwiętego,RokuJubileuszowego).Jakwiadomo,AnniSancti
ogłaszasampapież.Kościółjestpełenzacnychidostojnychuczestnikówobcho-
dówRokuŚwiętego,aorganistauchylasięodobowiązkówizamiastnachórze,
plebanznajdujegonaprzykościelnymcmentarzu.Graćniemógł,boorganyzo-
stałyzdemolowane.Rozwścieczonykapłandopadłorganistę,którynstanąłprzy
księgarzuJanie”.Wyładowałswązłośćwnietypowysposób:
takgorżnąłbrewijarzem,żeażsiępotoczył.
Zmieszanyprzywitaniemtakimorganista,
złatwości,copodrękąmógłjąmieć,korzysta,
apewnąplebanowichcączgotowaćzgubę,
oburączporwałwgniewieswymAtenygrube.
Cisnąłjeitakmocnowgłowęgouderzył,
żeciosemzagłuszonymójksiądzziemięzmierzył22.
DowersuzinformacjąoużyciutejskutecznejbroniWęgierskidodałobja-
śnienie:nNoweAtenyksiędzaChmielowskiego.Książkapełnaomyłekgeograficz-
nych,bajecznychopisań,fałszywychwiadomości;dawalijednakczytaćjądzie-
ciom.Jasamprzypominamsobie,żebyłaczęściąedukacjimojej”23.Taniechęć
dodziełaksiędzaBenedyktaspowodowanabyłatym,żeinfimistaiidiota(czyli
nieuk)otrzymałtokompendiumndlanauki”,alezapewnebyłatozbyttrudna
lekturadladziecka.Oskarżeniaobłędy,bajeczneopisanie,fałszywewiadomości
sąwynikiemirracjonalnegouprzedzeniadoopusmagnum,któregozapewnenie
brałdorękijakoczłowiekdorosły.Polskilibertynjakoformęwypowiedziwybrał
poematheroikomiczny,którywswejstrukturzegatunkowejzawierauprawnie-
niadokrytyki,wyśmiewania,kreowaniakomicznychisatyrycznychobrazów
21T.K.Węgierski,Organy.Poemaheroikomiczne,wyd.A.Norkowska,Warszawa2007,s.45.
22Tamże.
23Tamże,s.43.
~25~
