Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
FilipDuski
(Pichć,Larsen2010:394)1,akilkamiesięcypóźniejnaIXMiędzynarodowymKon-
gresieKryminologówwWiedniu(Wantuła1997:50).
PoczątkimyśliabolicjonistycznejsięgająXVIw.,kiedyJuanLuisVivessformu-
łowałwątpliwośćzarównocodosprawiedliwości,jakisensukaraniaprzestępców
przeciwkomieniuwwarunkachnieurodzajuagrarnegoiwywołanejnimbiedy.
Realnepiętnonafilozofiikaraniaodcisnęłojednakdziedzictwointelektualnemyśli
oświeceniowej,któredoprowadziłodoodejściaodtorturikarcielesnychnarzecz
inkarceracji-środka,któregosenspodajesiędzisiajwwątpliwość,alewówczas
bezsprzecznienowatorskiegowswejpowszechności(Bianchi1991:10).Karyprze-
stałybyćostentacyjniefizyczne,jaskraweistałysięsubtelniejsze.Represjęprzekie-
runkowanozesferysomatycznejdosferypsychicznej,choćoczywiściewramach
karypozbawieniawolnościniesposóbbyłowyzbyćsiępewnychcielesnychod-
niesieńzwiązanychzdietączyabstynencjąseksualną.Możnapowiedzieć,żekara
zpublicznego,anawetmanifestacyjnegokontrapunktuniejawnegoprocesusądo-
wegoprzekształciłasięwukrytykontrapunktprocesujawnego.Sprawiedliwość
przestałasiępublicznieidentyfikowaćzprzemocą;nkarazmieniłasięzesztukinie-
możliwychdozniesieniadoznańwekonomięzawieszonychpraw”(Foucault2009:
11-19).Podobniejakrozpacziżałoba,takicierpieniezwiązanezkarązostały
przezjęzykopisutychzjawiskoraztowarzyszącyimceremoniałusuniętezwidoku
publicznego(Christie1991:17).
ZaojcówduchowychwspółczesnegoabolicjonizmunależyuznaćIvanaIlli-
cha,któryw1971r.wydałOdszkolnićspołeczeństwo(2012),książkęstanowiącą
radykalnyanarchistycznymanifestprzeciwkowspółczesnemuszkolnictwu,atakże
MichelaFoucaultaijegoczterylatapóźniejszeNadzorowaćikarać.Narodzinywię-
zienia(2009),przełomowąanalizęfaktycznegozniewoleniajednostki-aprzezto
społeczeństwa-przyużyciuwięzienia,któreswojątotalnąnaturęprzejawiawspo-
sóbpełniejszyniżinneinstytucjetotalne,takiejakszkoły,szpitale,koszaryczy
domyopieki.Illichnieporuszałsięwprawdziewkręgunaukpenalnych,niemniej
demaskujeidekonstruujewewspomnianejpracyinstytucjęszkołypodobniejak
późniejFoucaultczynitozwięzieniem.WedługIllichasposóbzorganizowaniapo-
wszechnejedukacjinietylkonieprzyczyniasię-wbrewpowszechnymintuicjom
-dozacieraniapodziałówiwyrównywaniaróżnicspołecznych,leczprzeciwnie-
reprodukujeje,utrwalaipogłębia.Systemnauczaniazawierawewnętrznąsprzecz-
ność,deklarującbowiemwychowaniejednostkidowolności,jakądająwiedzaoraz
zdolnośćuczestniczeniawkulturzeijejwytwarzania,jednocześniepoddajetęjed-
nostkętresurze,stanowiącejprzecieżzaprzeczeniewolności.Niechodziprzytym
okrytykępublicznegofinansowaniaszkolnictwa,alejegozałożeniastrukturalne,
bezwzględunaźródłofinansowania.Illichproponujezamienićtęhierarchiczność
ipodporządkowanienazdecentralizowanensieciedukacyjne”
,wramachktórych
1ZkoleiICoPAIVodbyłasięw1989r.wKazimierzuDolnym,apokonferencyjnapubli-
kacjastanowiźródłokilkupozycjipowoływanychwbibliografiidoniniejszegoopracowania.
